Offra Drop, recensie Thirteen reasons why, Jay Asher, adolescentenroman

Gegevens boek:

Titel:                            Thirteen reasons why

Auteur:                         Jay Asher

Jaar van uitgave:           2010

Plaats van uitgave:        Rotterdam

Uitgeverij:                    Lemniscaat

‘Cassette 1: kant A

Hallo, jongens en meisje. Hanna Baker hier. Live en in stereo.

Ik kan mijn oren niet geloven.

Eenmalig optreden. Geen toegiften. En deze keer beslist geen verzoeknummers

Nee, dit kan niet waar zijn. Hanna Baker heeft zelfmoord gepleegd.

Ik hoop dat je goed zit, want ik ga je zo mijn levensverhaal vertellen. Of preciezer gezegd: waarom er een eind kwam aan mijn leven. En als je naar deze cassettes zit te luisteren, ben jij een van de redenen.

Wat? Nee!

Ik verklap nog niet op welke cassette jij aan de beurt komt. Maar weer gerust, als je dit pretpakketje hebt ontvangen, duikt je naam vanzelf op….dat beloof ik.’ (Thirteen reasons why. P. 13.)

Samenvatting van het boek

‘Thirteen reasons why’ vertelt het verhaal over Hannah Baker die besluit om zelfmoord te plegen, hiervoor had ze dertien redenen. Al deze redenen heeft ze opgenomen op tape. Deze tape is alleen af te spelen op een ouderwetse cassetterecorder.

Het verhaal begint met Clay Jensen die een schoenendoos ontvangt met zeven cassettes. Als hij deze afluistert, komt hij er al snel achter dat ook hij een van de redenen is dat Hannah Baker zelfmoord heeft gepleegd. Hij kan zelf alleen geen reden bedenken waarom hij heeft bijgedragen aan haar zelfmoord.  Alle dertien personen die ervoor gezorgd hebben dat Hannah zelfmoord heeft gepleegd worden besproken op deze cassettes. Het is de bedoeling dat wanneer je de cassettes ontvangt en beluisterd hebt, deze doorstuurt naar de volgende op de lijst. Als de cassettes niet beluisterd of doorgestuurd worden, zou er een tweede exemplaar naar buiten gebracht worden. Clay Jensen is nummer negen op de lijst. Doodsbang beluistert hij alle cassettes in afwachting wat zijn bijdrage geweest zou zijn aan de zelfmoord van Hannah Baker. Heeft hij wel echt een bijdrage geleverd aan haar dood, of gebruikt ze Clay om de puzzelstukjes op zijn plaats te laten vallen? Aan het einde komt Clay er achter dat hij niet specifiek heeft bijgedragen aan de zelfmoord van Hanna Baker, maar dat door hem in het verhaal te noemen puzzelstukjes op zijn plaats vallen. Clay stuurt de cassettes door naar de volgende op de lijst. Hij weet dat hij de acht andere personen die Hannah besproken heeft op de lijst de volgende dag op school tegen zal komen. Clay ziet enorm tegen dit moment op.

Waardeoordeel over het boek

Tijdens een van de lessen fictie vertelde één docent over dit boek. Het thema van het boek greep mij meteen aan. Het leek me een interessant boek en ik was er nieuwsgierig naar de redenen waarom dit meisje zoveel redenen had om zelfmoord te plegen.

Het verhaal van ‘Thirteen reasons why’ vond ik een indrukwekkend verhaal. Wat ik bijzonder vind aan het boek is dat je het verhaal eigenlijk door twee personages beleeft. Je beleeft het door de ogen van Hannah Baker, maar ook door te ogen van Clay Jensen, die niet weet wat hem overkomt. Voor beide personages wordt een ander lettertype en kleur gebruikt, zodat je kunt zien welk personage er aan het woord is. Daarbij zie je elke keer in het boek welke cassette er wordt afgespeeld, of het verhaal loopt, op pauze staat of dat een hoofdstuk is afgelopen. Dit wordt met de standaardiconen gedaan. (play, pauze en stop)

In eerste instantie vroeg ik mijzelf af wat de reden kan zijn om dertien mensen mee te nemen in je zelfmoord. Is het de bedoeling om hen nog een extra schuldgevoel aan te praten? Of wilde Hannah hen hiermee duidelijk maken hoe opmerkingen overkwamen? Dit laatste was het geval: Hannah wilde duidelijk maken hoezeer iemand hierdoor geraakt kan worden. Vanaf begin af aan vraag je jezelf af waarom Clay op deze cassette staat. Je leeft vanaf de eerste seconde met hem mee. De onschuld en de vraagtekens die hij heeft, die heb je zelf als lezer ook. De grootste vraag blijft, waarom Hannah iedereen bij haar besluit tot zelfmoord betrekt. Zelfs de kleine dingen, zoals een hot-or-not lijst, zorgde ervoor dat Hannah zich steeds ongelukkiger begon te voelen. Er hadden zich roddels over haar verspreid, die ervoor zorgden dat ze een slechte reputatie kreeg op school. Alle beschuldigingen en roddels bezorgden Hannah steeds meer littekens. Ze begon zich steeds ongelukkiger te voelen. Tijdens het lezen begon ik steeds meer met haar mee te leven. Het moet vreselijk zijn om zo nagekeken te worden op school en niemand te hebben die de moeite neemt om je echt te leren kennen.

In dit verhaal probeert Hannah aan de dertien personen duidelijk te maken wat de consequenties van bepaald gedrag voor haar zijn geweest. Ze is niet uit op wraak.

Clay Jensen heeft Hannah al langere tijd leuk gevonden, maar hij durfde er niks mee te doen. Hij voelt zich schuldig dat hij er niet voor haar is geweest. Tijdens het verhaal voelt hij zich nog schuldiger, omdat hij op de cassettes staat, maar is dat wel juist?

Nadat ik het boek uit had, moest ik het verhaal laten bezinken en bleef het door mijn hoofd spoken. Ik vind het knap hoe Asher de boodschap van het verhaal over brengt. Kleine dingen, zoals een grap, uitspraak of handeling, kunnen soms al een grote impact hebben op andermans leven. Met dit boek laat hij zien dat je rekening moet houden met anderen en goed moet nadenken over wat je eigenlijk zegt. Welke gevolgen of acties kunnen jouw opmerkingen voor een ander hebben? Kijk goed naar hoe mensen zich voelen en probeer er voor mensen te zijn. Clay heeft er spijt van dat hij er niet voor Hannah is geweest, terwijl hij achteraf gezien, meerdere signalen heeft gehad om te kunnen zien dat het niet goed ging met Hannah.

Knap werk van Asher hoe hij dit zware onderwerp, zelfmoord, heeft beschreven!

Geschiktheid voor de beoogde lezer

Dit boek is geschikt vanaf de leeftijd vijftien/zestien jaar. Daarmee categoriseer ik het boek bij adolescenten ook wel young adult boeken genoemd. Dit is een hier-en-nu verhaal. Hierdoor is de herkenbaarheid van de lezer groot. De lezer kan zich goed inleven in het verhaal. Hier-en-nu verhalen bieden ook een kijk op de mentaliteit, ideeën, normen en waarden. (Coillie, 2007)

Dit is een boek waardoor je meteen gegrepen wordt, het verhaal zal leerlingen waarschijnlijk ook aanspreken. Er zullen onderwerpen naar voren komen, die misschien  herkenbaar zijn voor een pester, maar misschien ook wel omdat je zelf het gevoel hebt gepest te worden. Het is een boek waarin de spanning op de juiste manier is opgebouwd, hierdoor zorgt het ervoor dat het je niet meer loslaat. Je kunt niet meer stoppen tot alle bandjes zijn afgeluisterd…..net als Clay.

Coillie, J. (2007). Leesbeesten en boekenfeesten. Leuven: Davidsfonds

Asher, J. (2010). Thirteen reasons why. Rotterdam: Lemniscaat