Reactie op de recensie "De vliegeraar" van Ime van Berlo door Helen Janssen

 

De vliegeraar heb ik de eerste keer ruim 10 jaar geleden gelezen en afgelopen maand weer uit mijn boekenkast gepakt. Ik vind het een zeer aangrijpend boek waardoor je de cultuur en leefomstandigheden in Afghanistan beter leert begrijpen. Khaled Hosseini is er in geslaagd om me vanaf het begin van het boek mee te slepen in het verhaal.

 

Zoals Ime al zei: “Het verhaal in ‘De vliegeraar’ laat zien dat een vriendschap tussen twee jongens mogelijk is, ondanks het klassenverschil of de problemen die er spelen in een land.”

In het begin van het boek is dit zeker het geval, maar naarmate ze ouder worden, verandert er iets.

 

Deze alinea laat dit onder andere zien:

“Wist je dat Hassan en jij aan dezelfde borst gezoogd zijn? Wist je dat, Amir agha? Sakina heette ze. Het was een blonde, blauwogige Hazara-vrouw uit Bamiyan en ze zong oude bruiloftsliedjes voor jullie. Ze zeggen dat er een broederschap bestaat tussen mensen die aan dezelfde borst gezoogd zijn. Wist je dat? (De vliegeraar, p 73)

Deze herinnering kwam bij Amir boven, nadat Assef tegen Hassan zei dat Amir geen goede vriend van hem was en zijn vlieger af wilde pakken. Hassan werd aangevallen door Assef en twee anderen, hij sloeg tegen de grond. Amir beet op zijn vuist en deed zijn ogen dicht. Toen kwam de herinnering naar boven. 

Het verhaal gaat over vriendschap en de onmogelijkheid om in Afghanistan een goede vriendschap te hebben met iemand van een andere klasse. De drie jongens die Hassan te grazen namen, probeerden hem dit te verduidelijken. Hij was maar een Hazara, met een lagere status dan de drie jongens. Je wilt verder lezen om te weten waarom Hassan alleen in die steeg is en waarom Amir hem niet te hulp schiet. Laat een echte vriend zijn beste vriend alleen achter bij drie andere jongens, terwijl hij net heeft gezegd dat jij zijn vriend bent en je weet dat hij misbruikt wordt? Waarom verraadt hij zijn vriend?

Het verhaal roept veel vragen op, waardoor je steeds verder wilt lezen. Hosseini is een meesterlijk verteller die het lukt om beelden op te roepen in je hoofd, zodat je het verhaal voor jezelf kunt verbeelden. Door de beeldende beschrijvingen krijg je een reëel beeld van het leven in Afghanistan, de inval door Rusland en de bezetting van de Taliban.

Ik vind net als mijn medestudenten dat De vliegeraar geschikt is als adolescentenroman, mede door de benodigde achtergrondinformatie over de Arabische samenleving en de beschrijvende informatie over de geschiedenis van Afghanistan. 

Ime geeft bij haar waardeoordeel ook een tweede argument om het boek te lezen.

“Voor mij is dit boek namelijk een kennismaking met een cultuur waarvan ik nog niet zo veel wist, de Afghaanse cultuur. Dat er al jarenlang veel onrust heerst in Afghanistan is niet nieuw voor me. Wel nieuw voor me zijn de achtergronden van deze onrust die beschreven worden in dit boek en beleefd worden vanuit de hoofdpersoon Amir.”

“Deze achtergronden worden niet zakelijk beschreven in het boek maar worden verweven in het verhaal waardoor ik tijdens het lezen steeds meer begrip kreeg voor de personages van Amir en Hassan.

De bijzondere vriendschap tussen Amir en Hassan en de achtergrondinformatie over de geschiedenis van Afghanistan en de klassenverschillen in dit land hebben het boek ‘De vliegeraar’ voor mij een mooi en indrukwekkend boek gemaakt om te lezen.” 

Hetzelfde geldt voor mij, door dit boek heb ik een realistisch beeld gekregen over de cultuur en sociale verschillen die er in Afghanistan heersten. Ik heb het indrukwekkende boek in één adem uitgelezen.