Reactie op de recensie "De jongen in de gestreepte pyjama" van Huub Braun - door Helen Uijlenbroek

Reactie op de recensie van "De jongen in de gestreepte pyjama" van Huub Braun - door Helen Uijlenbroek

Ik lees in je recensie dat je De jongen in de gestreepte pyjama een aangrijpend boek vindt en dat het grote indruk op de lezer maakt. Mooi dat je ook aanhaalt dat er veel kritiek is geweest op het boek, vanwege het niet volledig waarheidsgetrouw weergeven van bepaalde feiten. Ik ben het met je eens als het gaat over de indruk die het boek achterlaat bij de lezer, maar ik wil ook een kanttekening zetten bij je geschiktheid voor 14+.

Graag begin ik met wat mij opvalt in je recensie. Je citeert het stuk over de gaskamer en beschrijft dat je dit heel knap bedacht vond door de schrijver.

Hij keek omlaag en deed iets wat hij anders nooit zou doen; hij pakte Schmuels kleine handje en hield die stevig in de zijne.

‘Jij bent mijn beste vriend, Schmuel,’ zei hij. ‘Mijn beste vriend voor altijd.’

Misschien deed Schmuel zijn mond open om iets terug te zeggen, maar Bruno hoorde het niet want op dat moment klonk een luide kreet van de mensen die in de ruimte waren omdat de deur aan de voorkant plotseling werd gesloten en er van de buitenkant een hard metalen geluid klonk. (…) En toen werd de ruimte heel donker en op de een of andere manier, ondanks de verwarring die daarop volgde, merkte Bruno dat hij nog steeds Schmuels hand vasthield en niets ter wereld had hem kunnen bewegen die los te laten. (De jongen in de gestreepte pyjama, p. 201)

Mij heeft deze passage echter niet zo geroerd. Ik vond de passage veel minder goed te lezen dan de rest van het boek. Ook had ik geen brok in mijn keel, wat ik wel zou moeten ervaren bij zo’n einde (en normaal gesproken kan ik heel goed huilen bij een boek, geloof me). Ik vond deze passage wat snel geschreven, ik was afgeleid door alles wat er in die ruimte gebeurde en kon me niet helemaal focussen op Schmuel en Bruno.

Ik ben het wel helemaal met je eens wat betreft de indruk die het boek bij me achterliet. Zoals bij veel boeken over oorlog is de sfeer altijd drukkend en zwaar. De angst en donkerte van de dagen is voelbaar. Het mooie van dit boek is wel dat je ook de lichtheid en naïviteit van de jeugd ervaart. Bruno heeft een soort onschuldige onwetendheid over zich, waardoor hij dingen op een andere manier ziet en dat maakt het boek ook luchtig, zodat je als lezer even op adem kunt komen.

De manier van schrijven van Boyne is prettig. Zoals je zegt leef je echt mee met Bruno en Schmuel. Hij gebruikt korte, makkelijke zinnen en slaagt erin een sfeer te creëren waarbij je sympathie voor veel karakters krijgt. Daarbij vind ik het knap dat de schrijver geen waardeoordeel uit in zijn boek, maar gebruik maakt van gebeurtenissen, waardoor je als lezer aan het denken gezet wordt. Het eind is natuurlijk vreselijk en onomkeerbaar. Bijna fatalistisch, zoals beschreven wordt dat beide jongens uiteindelijk de dood vinden.

Tot slot wil ik nog wat opmerken over je geschiktheid van het verhaal. Ik denk dat je helemaal gelijk hebt als je zegt dat dit boek voor een ieder die geschikt is in de Tweede Wereldoorlog een must is. Ook denk ik dat er genoeg mogelijkheden zijn dit boek in de les te introduceren. Ik kan er makkelijk een aantal leuke verwerkingsopdrachten bij verzinnen, zoals collages, foto-opdrachten, het uitleggen van bepaalde begrippen, ik zie een link met de geschiedenisles en je kunt ook de film laten zien(dat vindt de Engels docent waarschijnlijk ook leuk). Misschien leuk voor een kleine impressie: https://www.youtube.com/watch?v=KGeMGxWIoJ8

Huub, ik ben het helemaal met je eens als we het hebben over de indruk die het boek achterlaat. En het zou vooral fantastisch zijn als we deze ervaring ook aan onze leerlingen kunnen geven. Ondanks een vreselijk verhaal echt een heftig boek!