Auteur: John
Boyne
Uitgave: 2006
Titel: De
jongen in de gestreepte pyjama/The Boy in the Striped Pyjamas
Uitgeverij: De
Boekerij Amsterdam (1e druk 2006)
Vertaling:
Jenny de Jonge
Pagina’s: 204
Samenvatting:
De 9-jarige Bruno krijgt te horen dat hij met zijn ouders
en zus gaan verhuizen vanuit Berlijn naar Oudwis. Zijn vader heeft promotie
gemaakt. Welk werk zijn vader doet is Bruno niet bekend. Bruno is het absoluut
niet eens met de verhuizing. Hij moet zijn drie vrienden en het mooie, grote
huis verlaten.
Hij zal toch mee moeten verhuizen. Het nieuwe huis valt
heel erg tegen. Bruno heeft er weinig te doen. Als hij op zijn tenen gaat staan
en naar buiten kan kijken ziet hij in de verte wel volwassenen en kinderen die
allemaal dezelfde kleren dragen. Dienstmeisje Gretel durft zich hierover niet
te uiten, bang dat ze een reprimande krijgt van de ouders van Bruno. Als Bruno
zijn vader aanspreekt, wat hij normaal niet zo snel durft te doen, vertelt die
hem dat het helemaal geen mensen zijn.
Bruno leert ondertussen wel nieuwe mensen kennen. Zo
ontmoet hij de oude grijze man Pavel, de onderwijzer Liszt die hem les komt
geven en luitenant Kurt Kotler.
Als Bruno stiekem op ontdekkingsreis gaat in de omgeving
van hun huis ziet hij achter het hek, dat rondom hun huis staat, een jongen met
een gestreepte pyjama. Ze maken contact met elkaar. De jongen heet Schmuel. De
vriendschap tussen Bruno en Shmuel wordt steeds hechter. Bruno is het wel
opgevallen dat alle mensen achter het hek dezelfde gestreepte pyjama aan hebben
en dat ze er allemaal zo verdrietig uitzien.
Bruno wordt steeds nieuwsgieriger wat er aan de andere
kant van dat lange, hoge hek gebeurd. Tevens wil hij Shmuel helpen zijn vader
te vinden tussen alle gestreepte pyjama’s. Shmuel regelt een gestreepte pyjama
voor hem. Bruno kruipt onder het hek door. Terwijl de twee jongens aan het
zoeken zijn, worden mensen in gestreepte pyjama bij elkaar gedreven. Bruno wil
op dat moment naar huis want hij voelt zich niet prettig binnen het hek. Hij
kan echter geen kant op. De mensen worden een ruimte in gedreven. Plotseling
gaat het licht uit….De ouders van Bruno zijn ondertussen heel erg bezorgd en
zoeken met behulp van soldaten de omgeving af. Bruno wordt niet meer gevonden.
Persoonlijke
mening:
Persoonlijk vind ik het een aangrijpend boek. Het speelt
zich af op het einde van de Tweede Wereldoorlog in Berlijn en aan de rand van concentratiekamp
Auschwitz. In het boek wordt dit kamp ‘Oudwis’ genoemd omdat Bruno het verkeerd
uitspreekt.
Op dit boek van John Boyne is veel kritiek geweest en ik
kan daar wel gedeeltelijk in meegaan. De kritiek is terecht als de schrijver
het doel had om een waargebeurd verhaal neer te zetten. De punten waar je Boyne
dan op aan kunt spreken is het feit dat er in concentratiekamp Auschwitz nooit
kinderen zijn geweest. De kinderen die er aan kwamen werden meteen vergast
omdat ze toch niet in staat waren om te werken. Daarom zou de vriendschap
tussen Bruno en Schmuel nooit ontstaan kunnen zijn.
‘Maar we zijn met
veel-met veel jongens van mijn leeftijd, bedoel ik, aan deze kant van het hek.
We maken trouwens veel ruzie. Daarom kom ik hier. Om alleen te zijn.’
‘Het is niet
eerlijk,’zei Bruno. ‘Ik snap niet waarom ik hier aan deze kant van het hek moet
zitten waar ik niemand heb om mee te praten en niemand om mee te spelen en dat
jij heel veel vrienden hebt waar je iedere dag misschien wel uren mee speelt.
Ik ga er met mijn vader over praten.’ (De jongen in de gestreepte pyjama, p.
106).
Kijk je echter naar de kant van ‘fictie’ dan kan dit
verhaal dus wel. De schrijver gebruikt de werkelijkheid van de Tweede
Wereldoorlog, joden vervolging, concentratiekampen in samenhang met zijn
fantasie betreffende een vriendschap tussen een Duits jongetje met een
nazivader en een Pools jongetje met een moeder die lerares is.
‘Mama is
onderwijzeres op mijn school en zij heeft mij Duits geleerd,’ legde Schmuel
uit. ‘Ze spreekt ook Frans. En Italiaans. En Engels. Ze is heel knap. Ik spreek
nog geen Frans of Italiaans, maar ze zei dat ze me later Engels zal leren omdat
ik dat misschien nodig zal hebben.’ (De jongen in de gestreepte pyjama, p.
106/107).
Al met al vind ik persoonlijk dat dit boek echt een grote
indruk op je maakt. De combinatie van werkelijkheid met fictie vergeet je
gedurende het lezen van dit boek. Je wilt graag verder lezen hoe het gaat met
de vriendschap tussen Bruno en Schmuel. De randzaken van de Tweede Wereldoorlog
maken dit boek spannender en indrukwekkender. Het einde, dat de mensen bij
elkaar worden gedreven, dat Bruno en Schmuel samen in de gaskamer terecht
komen, vond ik heel knap bedacht door de schrijver.
Hij keek omlaag en
deed iets wat hij anders nooit zou doen; hij pakte Schmuels kleine handje en
hield die stevig in de zijne.
‘Jij bent mijn
beste vriend, Schmuel,’ zei hij. ‘Mijn beste vriend voor altijd.’
Misschien deed
Schmuel zijn mond open om iets terug te zeggen, maar Bruno hoorde het niet want
op dat moment klonk een luide kreet van de mensen die in de ruimte waren omdat
de deur aan de voorkant plotseling werd gesloten en er van de buitenkant een
hard metalen geluid klonk. (…) En toen werd de ruimte heel donker en op de een
of andere manier, ondanks de verwarring die daarop volgde, merkte Bruno dat hij
nog steeds Schmuels hand vasthield en niets ter wereld had hem kunnen bewegen
die los te laten. (De jongen in de gestreepte pyjama, p. 201)
Geschiktheid
Opbouw van het verhaal:
Het verhaal is in chronologische volgorde geschreven. Als
je geïnteresseerd bent in de Tweede Wereld dan is dit boek een must. Je leeft
echt mee met de vriendschap tussen Bruno en Schmuel. Dit boek is geschikt voor
14+ en ouder.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten