Reactie door Mariska Craenmehr op de recensie van Erik Meurs over 'Pizzamaffia'

Reactie door Mariska Craenmehr op de recensie van Erik Meurs over 'Pizzamaffia'

 

Pizzamaffia is zoals Erik Meurs zegt: 'Een spannend jeugdboek in jongerentaal geschreven'. Het was juist de jongerentaal die mij heel erg tegenstond tijdens het lezen van het boek. Wellicht zal het jongeren een stuk meer aanspreken, aangezien ik als docent regelmatig het woordje 'Wallah' hoor vallen in de klas. Ik sluit me aan bij Erik om de schrijver te adviseren een woordenlijst toe te voegen aan het boek. Zo komen alleen in het proloog al woorden voor als: Wallah, arwiena en tazz. Ik kan me voorstellen dat niet elke lezer de betekenis van deze woorden kent. (blz. 9-12, Pizzamaffia)

 

Erik omschrijft in zijn recensie ook de 'clash tussen de Nederlandse en Marokkaanse cultuur'. De schrijver Khalid Boudou is zelf afkomstig uit Marokko en is op vrij jonge leeftijd begonnen met schrijven. In al zijn boeken staat wel iets van de Marokkaanse cultuur centraal.(Jeugdboekenplein.nl) Hij weet als schrijver daardoor als geen ander hoe het is om op te groeien in een totaal andere cultuur dan de Marokkaanse en heeft ook kennis van de 'problemen' die daarmee gepaard gaan. Op die manier weet hij uitstekend aansluiting te vinden bij de huidige jongerencultuur, die tegenwoordig echt niet meer alleen bestaat uit de Nederlandse cultuur. Integratie, discriminatie en het immigratieproces zijn vaak belangrijke thema's in het werk van allochtone schrijvers als Boudou. Toch blijken de meeste buitenlandse schrijvers een afkeer te hebben van de benaming, allochtone of multiculturele schrijver. Ze willen op hun artistieke kwaliteit worden beoordeeld en niet op hun maatschappelijke positie. Daar hoeft Boudou zich absoluut geen zorgen om te maken. Hij behoort inmiddels tot de top van de Nederlandse literatuur. (Van Boven en Kemperink, p. 301-302)

 

Ik ben het met Erik eens dat het gebruik van straattaal en het hip willen zijn er tevens voor zorgt dat het boek niet langer tijdloos is. Chatten, msn-en en een artiest als Justin Timberlake zullen over een paar jaar niet echt meer herkenbaar zijn voor jeugdigen. daardoor wordt het boek op den duur misschien minder aantrekkelijk voor adolescenten doordat ze zich er minder in kunnen herkennen. Aan de andere kant is het een echt boek dat aansluit bij de cultuur van dat moment, wat het ook weer uniek maakt en leerlingen kan aanzetten er met elkaar over in gesprek te gaan.

 

 

Geraadpleegde bronnen:

• Boudou, K. (2007) Pizzamaffia. Amsterdam: Moon
• www.leesplein.nl
• Van Boven en Kemperink. (2012) Literatuur van de Moderne Tijd: Nederlandse en Vlaamse letterkunde in de 19e en 20e eeuw. Uitgeverij Coutinho.

Reactie op de recensie "Pizzamaffia" van Erik Meurs door Erik Vloedgraven

Reactie op de recensie "Pizzamaffia" van Erik Meurs door Erik Vloedgraven

Net als Erik heb ik Pizzamaffia gelezen. Naar aanleiding van de recensie die Erik heeft geschreven wil ik graag reageren op het gedeelte “recensie”.

Het eerste punt dat Erik aanstipt in zijn recensie is het taalgebruik in het boek. De schrijver, Khalid Boudou, is zelf van Marokkaanse afkomst en weet straattaal met schrijftaal te vermengen. Erik stelt terecht dat het voor ervaren lezers relatief eenvoudig is om de betekenis van woorden als ‘wallah’  en ‘arwiena’  uit de context te halen. Voor meer beginnende lezers kunnen deze woorden lastiger te begrijpen zijn. Toch ben ik het ook met Erik eens dat dit taalgebruik, met name de spreektaal, voor leerlingen aantrekkelijk kan zijn. Spreektaal en straattaal maken inleving zeker voor VMBO-leerlingen makkelijker. Daarom ben ik het met Erik eens dat het verhaal aantrekkelijk is voor leerlingen om te lezen en dat zij het met plezier zullen lezen. Er zitten genoeg grappige passages in die dit boek aantrekkelijk maken voor jonge lezers vanaf een jaar of twaalf:

‘Die ouwe vrachtwagenchauffeur vroeg om pijlen aan de bar en toen liepen we naar achteren. Ik moest me echt concentreren om niet om te vallen.

Ik kan niet eens normaal tussen de lijntjes schrijven, laat staan pijltjes in de goede richting gooien. De eerste pijlen gingen nog goed. Niet echt in het midden zoals Haas dat deed, maar ik gooide ze in ieder geval op het bord. Maar bij de vijfde keer ging het dus echt fout. Ik vergat, ik weet niet hoe het heet… je weet wel, dat staartje op de achterkant van de pijl. Daardoor zwabberde de pijl naar links en vloog recht tegen een fotolijst waarin allemaal vlaggetjes van motorclubs hingen. Het glas viel in duizenden stukjes op de grond.

Iedereen in de gare tent keek om. Wallah, alsof er net een bomba was ontploft of zo.’ (Pizzamaffia p.89)

De vraag die Erik in zijn recensie stelt over de tijdgebondenheid van het boek is in mijn ogen terecht. Ik ben van een leeftijd dat ik nog weet wat MSN was. Ook weet ik dat Justin Timberlake een zeer bekende artiest was of nog steeds is. Toch denk ik dat dit boek al binnen een aantal jaar moeilijker te lezen is voor de beoogde doelgroep. MSN is nu al niet populair meer en over een paar jaar weten weinig van onze leerlingen nog wie Justin Timberlake was. Daarnaast is het inderdaad de vraag hoe lang deze vorm van straattaal nog hip is. Straattaal verandert net zo snel als de kledingstijl van middelbare scholieren.. Dergelijke zaken maken dat dit boek vrij snel minder goed leesbaar zal worden. Mochten leerlingen dit boek dan alsnog willen lezen, is het bieden van enige context daarbij wel van belang.

Het enige punt uit de recensie van Erik waar ik anders naar kijk is het slot. In het slot komt het verhaal terug bij de proloog. Als lezer weet je dat Brahim achter Haas aangaat, aan het eind van het boek weet je als lezer waarom. Haas (de neef van Brahim) blijkt jaloers te zijn omdat Brahim alles had. Hij wilde hem een kopje kleiner maken, en schuwde daarbij weinig middelen. Uiteindelijk laat Brahim Haas wel leven, hoewel hij een pistool op zijn hoofd richt. Erik valt over het ‘Disney-achtige happy-end’. Dit kan inderdaad wat afgezaagd overkomen op de lezer. Ik zie het echter als een vorm van karakterontwikkeling. Brahim heeft in de achttien maanden die aan deze episode voorafgingen vooral zijn Marokkaanse kant laten zien: hard werken en terugslaan wanneer iemand je slecht behandelt. Brahim kan Haas hier de genadeklap toedienen. Hij doet dit uiteindelijk niet. In mijn ogen kan dit voortkomen uit het feit dat Brahim volwassener is geworden. Hij heeft veel om voor te leven en realiseert zich dat op dat moment. Dat maakt het slot in mijn ogen juist niet kinderachtig. Ik ben het niet meer Erik eens dat deze ingeving van Brahim bedoeld kan zijn om Brahim als held te blijven zien.

Al met al ben ik het wel met Erik eens dat het boek voor de jeugd van nu vanwege de aantrekkelijke schrijfstijl, de grappige situaties en de straattaal waar het boek bol van staat een boek is dat zou moeten aanslaan!

Recensie Pizzamaffia, Khalid Boudou

Recensie Pizzamaffia, Khalid Boudou

Zakelijke gegevens

Titel:                        Pizzamaffia
Auteur:                    Khalid Boudou
Jaar van uitgave:     2007
Plaats van uitgave:   Amsterdam
Drukkerij:                Moon
Gelezen uitgave:      2012,Groningen/Houten, Noordhoff Uitgevers BV 

Samenvatting

Pizzamaffia gaat over Brahim en zijn familie.

Brahim is een jongen van Marokkaanse komaf en zijn vader heeft een pizzazaak.

Zijn vader kampt met reuma en heeft zijn broer in de zaak gezet. Oom Faris is een veel modernere uitbater dan Brahim’s vader en de zaken lopen steeds beter. De driftige vader merkt echter dat er geld verdwijnt en er ontstaat ruzie, omdat vader oom Faris niet meer vertrouwd.

Het loopt zo uit de hand dat oom Faris met zijn zoon Iljas (die continu Haas genoemd wordt) een eigen zaak begint, middenin het winkelcentrum. Brahim wordt door zijn autoritaire vader in de zaak gezet. Brahim slaagt hier behoorlijk in, maar de goede havoleerling gaat spijbelen en verwaarloost zijn vriendinnetje, op wie hij zo gek is.

Ondertussen vindt er een ware concurrentieoorlog plaats tussen pizzeria Novarre en het nieuw opgerichte Melodia. De goede herinneringen aan de familiebanden zorgen voor wrijving met de nieuwe realiteit.

Als Haas Alice met een geëdit filmpje bij Brahim wegdrijft knapt er ook bij Brahim iets en gaat hij wraak nemen. ‘gebeurd is gebeurd,’ is de gedachte waarmee het boek begint en de hoofdfabel eindigt.

Recensie

Pizzamaffia is een spannend jeugdboek, in jongerentaal geschreven. In principe zijn het eenvoudige zinnen en worden personages helder voorgesteld als ze worden aangedragen. Brahim is de hoofdfiguur die de familievete vanuit zijn ogen beschrijft. Er wordt veel straattaal gebruikt, stoere taal, maar ook echt scheldwoorden. Dit kan lezers aantrekken of juist afstoten. Jonge lezers kunnen zich zo misschien makkelijker met de hoofdpersoon identificeren, maar het kan het ook lastiger maken, want ik twijfel of de meeste leerlingen uit bijvoorbeeld mijn woonplaats Bemmel al deze termen kennen. Daarnaast komen er ook nog veel Marokkaanse woorden in voor. Als volwassen, redelijk ervaren lezer kan ik meestal wel inschatten wat de woorden betekenen. Ik behoor wel niet tot de doelgroep, maar verwacht wel dat ik beter uit de context kan halen wat onbekende woorden betekenen, dan een leerling van 12 jaar. Ik had de schrijver graag geadviseerd om een woordenlijst toe te voegen aan het verhaal. Voor mezelf heb ik er tijdens het lezen ook een opgesteld. Zo’n lijst kan het leesgemak bevorderen, maar misschien wordt het juist als tof ervaren door scholieren dat dit in een soort eigen slang/codetaal is opgeschreven.

Wat ik erg mooi vind is de clash tussen de Nederlandse en Marokkaanse cultuur die hier vrij subtiel in naar voren komt. Het is een boek dat moeilijkheden van de multiculturele samenleving presenteerd. Brahim leeft tussen twee culturen. Hij is een slimme havoleerling en heeft een Nederlands vriendinnetje die uit een welgestelde Nederlands-autochtone familie komt. Brahim is dol op haar en ontzettend trots. Zijn vader, Amar, is nog van de oude stempel en vindt Brahim een slapjanus, omdat hij harder moet zijn in zijn ogen. Hij moet hard werken in de zaak in plaats van tienen halen voor wiskunde en hij moet zijn concurrent kapot willen maken in plaats van zijn oom te vriend willen houden.