Recensie over het boek Zeik van auteur Herman Brusselmans. Recensie geschreven door Jet van Os

 Titel: Zeik
Auteur: Herman Brusselmans
Uigeverij: Prometheus, 2014


Deze recensie gaat over het boek Zeik van de Vlaamse auteur Herman Brusselmans. Brusselmans is een veelschrijver die gemiddeld twee boeken per jaar aflevert. En dat doet hij al zo'n dertig jaar lang. Zijn werk kenmerkt zich door zwarte humor, absurde situaties en seks. Ik dacht met deze boekkeuze dicht bij de belevingswereld van mijn mbo2 leerlingen te blijven. Ik geef les aan (jong)volwassenen in een re-integratietraject. Een van hen vertelde me laatst vol trots dat hij weer eens gelezen had, toen ik vroeg welk boek, antwoordde hij dat het om de gebruiksaanwijzing van zijn nieuwe frituurpan ging. Voor deze leerlingen is de stap naar lezen groot, Herman Brusselmans zou een eerste stapje kunnen zijn.

Zeik is een hele andere roman dan het eerdere -vooral biografische- werk van Brusselmans. Het is namelijk een literaire thriller.  Brusselmans zegt zelf dat het boek bedoeld is als een persiflage op een literaire thriller. Vandaar ook de titel. De thriller wordt in de zeik gezet, Zeik is tevens ook de naam van het hoofdpersonage. Ook de collega´s van inspecteur Zeik hebben absurde achternamen; El Bazaz, Compas, Übertrut, en Broekgat.

Reactie op de recensie van Dorst, Esther Gerritsen

Reactie op de recensie die Gemma Peters schreef over het boek Dorst van Esther Gerritsen. Reactie geschreven door Jet van Os

Net zoals Gemma heb ik het boek Dorst gelezen. Gemma vindt het een aangrijpend boek, vooral door de beeldende beschrijvingen en de beklemmende dialogen tussen de moeder en de dochter. Ze noemt het woord ´onmacht´. Onmacht is inderdaad tekenend voor de relatie tussen moeder en dochter. De moeder is ziek en wordt niet meer beter. De dochter raakt daarvan in de war (nog meer dan ze al was..) en gaat zich anders gedragen. De beide vrouwen willen eigenlijk wel nader tot elkaar komen maar weten beiden niet hoe. Deze onbeholpen moeder-dochter relatie bepaalt het verhaal.

Recensie van "Wat een land!", dichtbundel van Driek van Wissen, door Jet van Os

 Titel: Wat een land!
 Auteur: Driek van Wissen
 Uitgever: van Goor
 Jaar van uitgave: 2008








Driek van Wissen schreef de gedichtenbundel "Wat een land!". Deze inmiddels overleden dichter werd in 2005 uitgeroepen tot Dichter des Vaderlands, een functie die hij tot 2009 met verve heeft bekleed. Van Wissen maakte voornamelijk vormvaste gedichten; hij schreef kwatrijnen, rondelen, limericks en ollekebollekes, zijn voorkeur ging echter uit naar sonnetten. De gedichten van Driek van Wissen zijn bijna altijd luchtig van toon, de thema´s herkenbaar en duidelijk. Er is door de jaren heen regelmatig kritiek geweest op van Wissen vanuit de serieuze dichterskant. Van Wissen zou meer een "handige rijmelaar" zijn in plaats van een poëet, de inhoud en strekking van zijn gedichten te duidelijk, en de structuur van zijn gedichten te vormvast. Dus, volgens vele "echte" dichters was hij te weinig artistiek en te makkelijk.

In 2008 publiceerde van Wissen zijn bundel "Wat een land", bedoeld voor kinderen vanaf 11 jaar. Ik ga de bundel hier echter bespreken met de leerlingen uit mijn klas in mijn achterhoofd. Ik geef les aan Entree en mbo2 leerlingen die een re-integratietraject volgen. Dit zijn vooral volwassenen, waaronder een meerderheid anderstaligen die het inburgeringstraject net achter de rug hebben, zij beschikken over een zeer beperkte woordenschat en hebben weinig culturele achtergrondinformatie over Nederland.

Op de flaptekst van de bundel is het volgende te lezen: "Koninginnedag, schaatsen, caravans, carnaval, kerstbomen, paaseieren, Sinterklaas en stamppot boerenkool... Bijna alle gekke Nederlandse gewoontes en tradities worden besproken in deze dichtbundel, een soort inburgeringscursus, maar dan voor álle kinderen." En dat is precies waar het in de bundel om draait. Van Wissen heeft de keuze gemaakt om eigenlijk één lang gedicht te schrijven.  De titel van de bundel is ook de titel van het gedicht. In 151 kwatrijnen wordt er over de al eerder genoemde onderwerpen gedicht, en dat telkens in omarmend rijm. Hij speelt mooi met klankherhalingen, zoals hieronder met leven in en evenmin;

Soms zit er nog wel leven in
vanwege de nog verse kluiten,
maar als je ze weer terugplant buiten
dan redden ze het evenmin

(Wat een land!, blz. 54)

Reactie op recensie van "Allemaal willen we de hemel", door Jet van Os

Wat een prachtig boek! Ewald had mij aangestoken met zijn enthousiaste recensie van "Allemaal willen we de hemel". Ik heb het boek net uit en ben enorm geraakt door de personages, de vertelling, en de verrassende wending aan het slot van het boek. Els Beerten schrijft heel mooi, haar dialogen zijn prachtig, ze weet haar lezers écht te raken. Zoals Ewald ook al vertelde geeft de structuur waar Beerten voor gekozen heeft een hele brede kijk op alle gebeurtenissen. Vanuit vier perspectieven wordt de geschiedenis beschreven. Jef, zijn zus Renée, zijn broertje "kleine" Remi, en goede vriend Ward zijn ieder de vertellers van hún stukje van het verhaal. Een hele slimme zet, die er voor zorgt dat je sympathie voelt voor alle vier de personages, terwijl ze juist ieder een hele andere kijk op de zaak hebben, en  op een gegeven moment zelfs lijnrecht tegenover elkaar komen te staan.

Ik kan niet anders dan de mening van Ewald delen als hij zegt dat het boek leest als een trein door de levensechte dialogen, een beeldende omschrijving van de omgeving en de gelaagdheid van het boek. Het is de schrijfster gelukt om ook van de bijpersonages echte karakters te maken, ze zijn meer dan oppervlakkige typetjes, ik vind alle rollen in dit verhaal geloofwaardig. Zij geven het boek kleur en maken het verhaal levensecht, je ziet de film zó voor je.

Zoals Ewald al schreef draait het boek om keuzes maken en verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leven, voor jouw levenspad. En.... de boodschap dat je áltijd een keuze hebt, ook al lijkt dat niet zo te zijn. Maar, mocht het tegenzitten op je pad dan ruim je de rotzooi zo goed mogelijk  op, en rest je niets anders dan verder te gaan. Met opgeheven hoofd. Het thema van verwoesting en wederopbouw is kenmerkend voor het hele verhaal:

"Ik kom overeind, ik kán niet anders. Ward Dusoleil stapt immers over alle puin heen." (Allemaal willen we de hemel, blz. 134)

Recensie van "Toen Faas niet thuiskwam" van Martha Heesen, door Jet van Os

Martha Heesen, winnares van de Theo Thijssen oeuvre prijs 2015 schreef dit boek in 2003. "Toen Faas niet thuiskwam" is een vertelling van één dag. Het verloop van die dag wordt iets meer dan een jaar later door de vijftienjarige Petrus verteld. Het verhaal draait om Petrus, zijn broertje Faas en hun vader. Het gezin is totaal ontwricht door het overlijden van de moeder van Petrus en Faas. Het onvermogen om hun verdriet te delen en nader tot elkaar te komen zorgt voor spanningen en verdriet.

Petrus is de oudste zoon, hij voelt zich verantwoordelijk voor zijn vader en broertje. Jonger broertje Faas is  hoogbegaafd, en volgens anderen een dromer, geheimzinnig, ongrijpbaar en onberekenbaar (Toen Faas niet thuiskwam, blz. 25) . Hij kan heel goed tekenen, filosofeert over de dagelijkse dingen, en gaat helemaal zijn eigen weg. De band tussen Faas en zijn moeder is intens. Zij begrijpen elkaar volkomen, Petrus voelt zich daar buiten staan:

"Ik had er schoon genoeg van om tegen die rotwind op te tornen, en ik had ook schoon genoeg van die gesprekken tussen mijn moeder en Faas. Je snapte daar nooit wat van, je wist niet eens of ze aan het fantaseren waren of niet. Mijn moeder probeerde wel om mij erbij te betrekken maar ik had niets te zeggen over de tint van de regenwolken en het speciale licht op de duintoppen en wat er met je hoofd gebeurde wanneer je heel lang zo ver mogelijk weg keek." (Toen Faas niet thuiskwam, blz. 33)

Recensie van het boek Piraten! van Celia Rees door Jet van Os

Titel: Piraten!
Auteur: Celia Rees
Jaar van uitgave: 2004
Uitgeverij: Van Goor








Auteur Celia Rees schreef dit boek in het Engels, nog vóór de piratenhype die ontstond door de serie films Pirates of the Caribbean. Het verhaal speelt zich, net zoals de film, halverwege de 18e eeuw af. Het decor van het boek is ook  de West Indies. Iedereen die de film gezien heeft zal zich de gebeurtenissen uit het boek levendig kunnen voorstellen.

De hoofdpersoon van het verhaal is Nancy Kington. Nancy is de dochter van een suikerkoopman en slavenhandelaar uit het Engelse Bath. Haar moeder is in het kraambed overleden, ze groeit op met haar vader en oudere broers. Er wordt weinig naar haar omgekeken. Haar jeugdvriendje heet William, hij vaart op een groot schip en wil genoeg sparen om op een dag met Nancy te trouwen. Haar leven staat op zijn kop als haar vader hertrouwt. Deze nieuwe vrouw is vastbesloten om een respectabele dame van Nancy maken, zodat ze op stand kan trouwen.

Wanneer haar vader kort na zijn bruiloft sterft, wordt Nancy naar de plantage van de familie op Jamaica gestuurd. Bij haar aankomst op het eiland blijkt dat de 16-jarige Nancy door haar stiefmoeder is uitgehuwelijkt aan de steenrijke, wrede, gevoelloze oudere Braziliaanse handelaar Bartholomeus. Nancy is bang en ongelukkig. Ze is verontwaardigd over de mensonwaardige manier waarop er met slaven wordt omgegaan op "haar" plantage. 

Na een ongeluk is Nancy gedwongen om daar weg te gaan. Samen met haar slavin Minerva en diens moeder Phillis vertrekt ze halsoverkop en in het geheim. Eerst wonen ze een tijd bij gevluchte slaven, marrons, in de bergen. Als blijkt dat Bartholomeus niet van plan is om Nancy zomaar te laten gaan, en achter haar aankomt, moet ze verder vluchten. Samen met Minerva sluit ze zich bij een groep piraten aan, verkleed als man beginnen ze hun spannende tocht over de oceanen met Bartholomeus in hun kielzog. Het verhaal loopt goed af als Minerva en Nancy Bartholomeus doden, Minerva de liefde vindt en Nancy haar jeugdliefde William gaat zoeken.

Het verhaal van dit boek is flinterdun. Het is niet meer dan een romantisch verhaal dat goed afloopt, met een kleurrijke omgeving als decor. Ondanks dit standaardgegeven weet de schrijfster de lezer toch te boeien door de karakterontwikkeling die hoofdpersonages Minerva en Nancy doormaken.