Reactie op recensie Het moest maar eens gaan sneeuwen van Brigitte van Beekum door Saskia van Gaal

Brigitte schrijft dat ze het prettig vindt dat Tjitske begrijpelijke poëzie in eenvoudige spreektaal schrijft en dat het daarom ook heel geschikt is om jongeren enthousiast te maken voor poëzie. Hier wil ik graag op reageren.

Heb het bundeltje twee keer gelezen. Na de eerste keer wist ik namelijk niet wat ik er mee aan moest. De tweede keer heb ik het meegelezen terwijl Tjitske het voorlas via de bijgeleverde cd. Dat veranderde bij de meeste gedichten mijn gevoel. Met name bij de gedichten die meer een verhaaltje lijken. Ik liet het toen meer over me heen komen, in plaats van er langer over na te denken. Nu wetende dat Tjitske via poetry slams bekendheid heeft gekregen verbaast het me niet dat haar te horen bijdroeg aan beleving. Je zou haast zeggen dat de bundel de cd nodig heeft. Wat overigens niet als een negatieve opmerking moet worden gezien. Het geeft een extra dimensie die de poëziebeleving van jongeren kan prikkelen. Hoe lees je een gedicht? Altijd lastig en dan hoor je het door de dichteres zelf doen. Meerwaarde zou ik zeggen.

Ik deel de mening van Brigitte dat het werk geschikt is voor jongeren. Taalgebruik is ongecompliceerd en het heeft niet veel diepgang.  

Als Brigitte bedoelt met enthousiast maken voor poëzie dat het beginnende poëzielezers zijn en dat het vuurtje nog aangewakkerd moet worden, dan deel ik die mening niet. Ik zou beginnen met poëzie die dichter bij de belevingswereld van de doelgroep staat. Bijvoorbeeld door middel van songteksten. Hierdoor merken ze onder andere ook dat poëzie niet altijd rijm is. Van daaruit stap je verder en zouden de minder gecompliceerde gedichten zeker heel bruikbaar zijn en ik zou haast adviseren met gebruik van de cd.

Reactie op recensie Oorlogswinter van Ime van Berloo door Saskia van Gaal

Toen ik het boek Oorlogswinter op het fictieblog tegenkwam was ik blij verrast. Ik zag een “oude liefde”. Wat heb ik ze verslonden de boeken van Jan Terlouw.

Ik was een jaar of 10 toen ik de eerste keer las. Mijn leesprikkel was met name de schrijver, maar ook het feit dat ik ouders had die de oorlog hebben meegemaakt.

Ime geeft aan dat haar leerlingen het een leerzaam boek vinden omdat ze meer te weten komen over de tweede wereldoorlog. Ik ben het helemaal met haar eens. Waar ik de verhalen al van mijn ouders kende, kennen de huidige jongeren kennen die misschien nog van grootouders maar die kans wordt steeds kleiner.

Het feit dat met hulp van de Koninklijke Boekverkopersbond, het Centraal Boekhuis en drukkerij Wilco er dit jaar 260.000 boeken ter beschikking zijn gesteld en dat er gratis lesmateriaal voor scholen bij dit boek is ontwikkeld, onderschrijft dat wat Ime heeft gedaan en geschreven; het is een heel goed boek om met leerlingen te lezen en om over te discussiëren.

Ik wil ook nog even inhaken op dat wat Ime schrijft over de dilemma’s waar Michiel voor komt te staan. Inderdaad het voorbeeld dat ze noemt over het wel of niet doodschieten van oom Ben, dat zal (hopelijk) niet snel een dilemma zijn waar ze mee te dealen krijgen. Michiel komt ook voor dilemma’s te staan die wel heel herkenbaar zijn. Wie kan ik vertrouwen? Wie is mijn vriend? Kun je alle mensen over een kam scheren? Deze vragen zijn van alle tijden en zeker heel herkenbaar voor de jongeren. De dilemma’s uit het boek kunnen een goede kapstok zijn om ook dilemma’s van de huidige jongeren te bespreken en uit te werken.

Ben het met Ime eens dat het geschikt is voor adolescenten. Wil daar aan toevoegen dat ik het ook een passend boek vind voor de leerlingen van de bovenbouw van de basisschool. Dit werd bevestigd bij de bibliotheek. Het boek staat ook in het rek voor die leeftijdscategorie.

Naast mijn reactie op de recensie van Ime wil ik ook met jullie delen dat er in april 2008 voor de film ook gedraaid is in mijn woonplaats Megen. Dit was heel bijzonder om mee te maken. Van de twee draaidagen zijn er bijna 4 minuten beeld in de film te zien. De film is zeker ook een aanrader.

Recensie Overspoeld door Saskia van Gaal

Auteurs:  Gideaon Samson & Julius 't Hart

Uitgever: Em. Querido's Uitgeverij BV

Uitgave:  2014

ISBN:      978 90 451 1643 3 / NUR 284

Pagina's: 173

Samenvatting

Het boek behoort tot de Splash-reeks. In deze serie wordt een bekende schrijver gekoppeld aan een jongere met een bijzonder verhaal. De schrijver schrijft het boek aan de hand van het door de jongere vertelde verhaal. In dit boekstaat het verhaal van Julius, in het boek Pieter, die op Sri Lanka de tsunami van 2004 overleefde, centraal. 

Pieter wil na het behalen van zijn eindexamen naar het buitenland. Hij wil dit zoals hij het zelf noemt uit angst voor de voorspelbaarheid van zijn bestaan. In eerste instantie wil hij naar Spanje, maar zijn vader inspireert hem om iets goeds te doen voor de wereld. Via een vrijwilligersorganisatie gaat hij een half jaar op Sri Lanka lesgeven op een school voor voornamelijk dove kinderen.

Op Eerste Kerstdag 2004 ontmoet hij, terwijl hij met zijn goede vriend en collega John nog van de laatste dagen vakantie geniet, de Zweedse Elin. Liefde op het eerste gezicht. Elin is er samen met haar vriendin Isabelle. Pieter en Elin hebben een intieme avond bij en in zee. Hun besluit om de nacht niet door te brengen op het strand zal verstandig blijken want de volgende dag wordt de kust getroffen door de alles vernietigende tsunami. Er volgen dagen van overleven en verliezen.

Vijfenhalf jaar later kijkt Pieter naar de finale van het WK voetbal in Zuid Afrika. Nederland speelt tegen Spanje. Hij kijkt het alleen want na zijn traumatische ervaring kan hij niet goed meer tegen mensenmassa’s. Net voor het begin van de wedstrijd krijgt hij een via Facebook een vriendschapsverzoek van Elin. Dit brengt hem van zijn stuk. Alle gebeurtenissen die hij de afgelopen vijfenhalf jaar heeft weggedrukt komen weer bovendrijven.

Mening
Als ik het in een woord samen zou moeten vatten, dan is dat; indringend.

We hebben ons er allemaal vast een voorstelling van proberen te maken; van alles wat we via de media tot ons kregen maar zoals Pieter in het boek zegt; “het zal je simpelweg niet lukken. Behalve als…

Als je de enige overlevende van een complete familie op het strand hebt ontmoet.

Als je een morsdood kindje in staat van ontbinding inde modder hebt zien liggen.

Als je urenlang koortsachtig gezocht hebt naar iemand met wie je even daarvoor nog aan tafel zat" (Meer, Samson, & ’t Hart, 2014, p.156).

Recensie De Gelukvinder door Saskia van Gaal

Auteurs:  Edward van de Vendel & Anoush Elman

Uitgever: Em. Querido's Uitgeverij BV

Uitgave:  2009 (bewerkte editie)

ISBN:     978 90 214 3731 / NUR 301

Pagina's: 325

Samenvatting

Het verhaal is gebaseerd op het leven van co-schrijver Anoush Elman.

Hamayun is asielzoeker. Hij zit in de vierde klas van de havo en wordt door zijn lerares gevraagd een toneelstuk  te schrijven over zijn verleden zodat onder andere de leerlingen meer informatie krijgen over asielzoekers.

Hamayun begint zijn verhaal als jongetje wonend in Kabul. Hij vertelt over het dagelijks leven en over zijn beste vriend Faisal. Over de steeds grotere invloed van de Taliban en dat zijn oudste broer vlucht naar het buitenland zonder dat ze weten naar welk land. Ook vertelt hij over de gevangenschap van zijn vrij denkende vader. Zodra die weer thuis is besluiten zijn ouders samen met hem en zijn jongere broertje en zusje ook te vluchten. Hij laat zijn beste vriend Faisal, zijn oma’s, broertje en jeugd achter in zijn vaderland.

Je volgt ze op de lange zware tocht naar Nederland. Het land waar men vrij kan denken. Als ze aankomen in het asielzoekerscentrum verwachten ze dat hun strijd gestreden is en dat ze veilig zijn. Echter, dan begint het gevecht tegen de bureaucratie met alle angsten, vernederingen en onzekerheden van dien.

Mening
Nadat ik dit boek al even aan het lezen was kwam ik er achter dat het een voor volwassenen bewerkte editie was. Oorspronkelijk is het uitgegeven binnen de Splash-reeks (zoals hiernaast afgebeeld). Een reeks boeken waarin bekende schrijvers aan de hand van een indrukwekkend verhaal van een jongere een boek schrijft.

Naar mijn mening is de versie die ik gelezen heb zeker ook te lezen door 15+ leerlingen van havo, vwo en mbo. In de stukken die gaan over het heden is de hoofdpersoon 16, 17 jaar. Dezelfde leeftijd als de doelgroep. Het heeft een ik-vertelperspectief wat bevorderlijk is bij het zich kunnen identificeren met die hoofdpersoon.

Met alles wat nu speelt in Nederland rondom asielzoekerscentra leent dit boek zich heel goed om te gebruiken op school. Laat de leerlingen bijvoorbeeld in groepjes debatteren over de stelling ‘Amayun en zijn familie moeten  een verblijfsvergunning krijgen’. Laat ze dit debat filmen en bespreek het na. Eventueel ook nog in het licht van de huidige asielzoekersproblematiek.
Het boek beschrijft twee mogelijke eindes waardoor het een open eind heeft. Laat ze uitwerken voor welk eind ze kiezen en waarom. Wat doet zo’n open eind met je? Ze leren zo ook wat de keuze voor een open eind kan doen.

Dit boek wil je bewust maken. Het laat je zien dat vluchtelingen verzuipen in de bureaucratische rompslomp van ons land. Het boek vraag je om je ogen te openen en écht te kijken. Ik kreeg het gevoel dat ik door de ogen van Amayun zag hoe het leven van een vluchteling in ons zogenaamd tolerante land er echt uit ziet. Hoe lang kun je mensen in onzekerheid houden? Wat laat je ze voor een leven leiden? Hoe lang moeten ze “reizen” voor ze kunnen settelen?

“Ik kan het niet helpen, mijn gezicht begint weer strak te trekken. Er valt kou over me heen, ook al is het hierbinnen zweterig warm. Hoe lang is het geleden dat ik me zo voelde? Een paar jaar. Verzonnen jaren, dat waren het. Toneelgespeelde jaren. Ik kijk naar Madar en Padar, naar Navid en Roya en het is opeens weer zo dichtbij: ons onderweg gevoel. Het gevoel dat de hele wereld huizen heeft, en werk en vrienden, rozen in de tuin en duiven op het dak. En dat wij uit de wereld weggeknipt zijn, gedeletet. Dat wij in een onecht tussenleven zweven” (Meer, Vendel, van de, & Elman, 2009, p 248).

Toen ik dit boek aan het lezen was gingen wij op een avond naar de schouwburg in Oss. We parkeerden onze auto naast het nog niet zo lang in gebruik zijnde opvangcentrum daar. Ik zag stapelbedden, wat mensen zitten of liggen. Bij sommige ramen zag ik de gordijnen creatief opgebonden alsof ze wilden zeggen: “We maken er hier een thuis van.”  Door het boek was het net alsof ik wist en weet hoe het er achter die muren en ramen uitziet, wat daar gebeurt. Dit moment en besef kwam echt binnen. Als een boek dit teweeg kan brengen dan is het voor mij een TOPPER!

Bronnen

·       Vendel, van de, E. & Elman, A. (2009). De Gelukvinder (bewerkte editie). Amsterdam, Antwerpen: Em. Querido’s Uitgeverij BV

·       Collie, van, J. (2007). Leesbeesten en boekenfeesten (volledig herziene editie). Leidschendam: Biblion.

Recensie Will Grayson, Will Grayson door Saskia van Gaal

Auteurs:   John Green & David Levithan

Vertaler:  Aleid van Eekelen-Benders

Uitgever: Lemniscaat - Rotterdam

Uitgave:  2010

ISBN:     978 90 4770 327 3

Pagina's: 277

Samenvatting

In dit boek volg je twee jongens beide met de naam Will Grayson. De ene Will (1) is onzeker, slim en hetero. Hij is verliefd op Jane, wat hij zeker in het begin niet toe wil geven. Hij wil eigenlijk niet opvallen, iets wat lastig is door zijn beste vriend Tiny. Dit is een hele grote, vrolijke jongen die heel open is over zijn homoseksualiteit en die werkt aan een musical over zijn leven. 

De andere Will (2) is depressief en boos op eigenlijk alles en iedereen. Hij is homo. In het begin durft hij hier alleen open over te zijn tegen een jongen, Isaac,  waarmee hij chat.
Will en Will kennen elkaar niet. Door stom toeval ontmoeten ze elkaar.  Will (2) denkt een afspraakje te hebben om Isaac te ontmoeten. De plaats blijkt een pornoshop te zijn. Door toeval is de eerste Will hier ook en dan ontmoeten zij elkaar. Will (1) brengt Will (2) in contact met Tiny en hierdoor verandert er het nodige in het leven van beide jongens. Met als uitsmijter de musical van en over Tiny.
Per hoofdstuk wisselen Will (1) en Will (2) elkaar af. In de oneven hoofdstukken staat Will (1) centraal en die zijn geschreven door John Green. In de even hoofdstukken, geschreven door David Levithan, draait het met name om Will (2).

Mening

Een aanrader! Zeker voor de doelgroep young adults. Het gaat over ze en is voor hen geschreven. In hun taal met veel, soms sarcastische, humor. Beide schrijvers hebben een eigen schrijfstijl maar deze gaan heel mooi hand in hand.

Eerlijk is eerlijk, bij mijn eerste ‘ontmoeting’ met Will (2) dacht ik wel: “waar gaat dit heen?” Neem als voorbeeld de eerst zin van ‘zijn’ eerste hoofdstuk: “……….ik aarzel voortdurend tussen mezelf vermoorden en iedereen om me heen vermoorden………” (Meer, Green, & Levithan, 2010, p. 22), of  “elke ochtend bid ik dat de schoolbus zich te pletter rijdt en dat we allemaal omkomen in de vuurzee.” (Meer, Green, & Levithan, 2010, p. 23). Maar toch prikkelde dat wel mijn aandacht. Je wordt meegenomen in de zoektocht van de jongens naar zichzelf en de liefde. Will (1) probeert zichzelf te beschermen tegen teleurstellingen door anderen op afstand te houden, door niet te reageren of door te zeggen dat de ander zijn of haar mond moet houden. Iets waar zijn vriend Tiny zich niets van aantrekt. Will (2) zoekt boos en ‘schoppend’. Ik herken het gedrag van beide personages in leerlingen van me. Dit maakt dan ook dat de personages voor mij levensecht zijn.