Recensie van het boek "Een gemeen spelletje' van Julia Jarman geschreven door Ewald Hermsen

Auteur: Julia Jarman
Uitgave: 2008
Originele titel: Hangman
Jaar van originele publicatie: 1999
Vertaald uit het Engels door: Karin Breuker
Titel: Een gemeen spelletje
Uitgeverij: Clavis
Plaats van uitgave: Amsterdam
Pagina's: 144






De week

Op maandag staarde je me aan.
Op dinsdag trapte je tegen mijn stoel.
Op woensdag noemde je me een kneus.
Op donderdag verstopte je mijn tas.
Op vrijdag trok je aan mijn haar.
Op zaterdag daagde je me uit.
Zondag was ik weg. (pag. 136)

Korte samenvatting

De hoofdpersoon Tony krijgt in het begin van het boek te horen dat een jongen die hij kent uit zijn jeugd, Danny, van school gaat veranderen en bij hem op school komt. Toby is met Danny opgegroeid maar steeds meer begon Toby te ontdekken dat Danny anders is: zijn haar is anders, hij houdt van klassieke muziek, hij praat anders, hij hinkelt met de meisjes. Toby is kortgezegd niet blij dat Danny bij hem op school komt. Hij probeert aansluiting te vinden bij de stoere jongens in zijn klas en hij wil niet geassocieerd worden met Danny. Ook de vrienden van Toby, Nick en Callum zien Danny niet zitten. "Je kon niet hebben dat anderen je samen met hem over het schoolplein zagen lopen." (pag.16)
Al vanaf het eerste moment gaat het mis. Danny wordt door de lerares geïntroduceerd als Danny Lamb en prompt begint iemand in de klas te blaten. De pesterijen nemen hand over hand toe en de reacties van de volwassenen zijn contraproductief. "Ze (mevrouw Pepper) vertelde dat Danny in het vervolg toestemming zou krijgen om in de pauzes met één andere leerling binnen te blijven. Nick kon zijn oren niet geloven. (...) Nick was razend. Waarom kreeg die sukkel zo'n voorkeursbehandeling?" (pag.38)
De pesterijen lopen echt uit de hand als de leerlingen op schoolreis naar Normandië gaan. Danny wordt ingedeeld in de kamer van de stoere jongens. Nick is woest. 'Sukkel. Sukkel. Sukkel. Sukkel. Die slome sukkel komt mooi niet bij ons op de kamer." (pag. 66) Hij bedenkt samen met de andere stoere jongens een plan om Danny achter te laten in een museum, terwijl de bus verder gaat. Het plan slaagt, maar het loopt uit de hand wanneer Danny de weg kwijt raakt in Frankrijk en uiteindelijk in een ziekenhuis belandt. Het boek eindigt ermee dat de daders op verschillende manieren bestraft worden voor hun wangedrag. Danny gaat naar een andere school.

Recensie Doe maar dicht maar 2001, door Janneke Bouwman

Titel: Doe maar dicht maar, 2001

Schrijvers: Jongeren tussen de 12 en 18 jaar

Uitgever: Groningen, Doe maar dicht maar.

Eerste druk: 2001, Groningen

Eerste uitgave reeks: 1992

Eindredactie: A.Geerling

Eindredactie Illustraties: W. de Graaf

Illustraties zijn gemaakt door studenten Communicatievormgeving aan de Faculteit der Kunsten van Academie Minerva, Hanzehogeschool Groningen

Doe maar dicht maar is een jaarlijks terugkomende wedstrijd voor de jeugd van 12 t/m 18 jaar. Ieder mag drie gedichten insturen en deze worden dan beoordeelt door een jury. Uit de velen inzendingen worden de honderd mooiste geselecteerd en deze vind je terug in de bundel. Ook zie je de tien beste van de lichting 2001 mooi gepresenteerd met een illustratie.

Elke uitgave van Doe maar dicht maar is dan ook heel anders maar een ding hebben ze in ieder geval gemeen, het is een feestje om te lezen.

Wat een creativiteit komt er uit deze jonge mensen, geweldig. Veel uiteenlopende thema's en onderwerpen waar je eigen gedachten over kan laten gaan.

Reactie op recensie door Annika van Klinken '#selfie' van Caja Cazemier

Het boek #selfie heb ik ook uitgekozen omdat het over een onderwerp gaat wat populair is: sociale media.
Ik heb het dan ook met Annika eens dat het boek zeer geschikt is voor de beoogde doelgroep. Ik begrijp dat zij dit boek kan gebruiken in haar lessen aan leerlingen van de middelbare school. Ik zou het boek echter ook gebruiken op het mbo. Ook mijn leerlingen zijn veel bezig met sociale media, waarbij ze ook contacten hebben met onbekenden. Ik vraag mij tijdens het lezen af of er leerlingen in mijn klas zullen zitten voor wie dit verhaal wel heel herkenbaar is...

“’Nee kom! riep hij. ‘Ik zal je leren hoeveel plezier je in bed kunt hebben.’ In elkaar gedoken schudde ik mijn hoofd. Nee, nee, nee, ik wilde niet. Ineens was de angst voor wat kon gebeuren zo hoog als een berg. ‘Twan, ik wil echt naar huis.’ Hij kwam op me af. Voorzichtig gluurde ik naar hem omhoog. Hij was niet langer lief, zag ik. ‘Dat was niet de afspraak,’ zei hij kil. ‘Je blijft!’ (#selfie, p. 153, 154).

Ik kan mij voorstellen dat passages als bovenstaande voor deze leerlingen heel confronterend kunnen zijn. Daarmee zet Cazemier de deur voor mij als docent open om met leerlingen gesprekken te voeren over dit soort onderwerpen. Het gebruik van sociale media wordt weergegevens, met de gevolgen die (onzorgvuldig) gebruik kunnen opleveren. Kortom een zeer bruikbaar, interessant en indrukwekkend boek dat in de tijd waarin sociale media zoveel (negatief)  in het nieuws is en levens beheerst, gelezen moet worden. 

 
 

Recensie 'Hou van mij' van Corien Botman en Yasmine van Leur door Suzanne de Jonge

Auteur: Corien Botman
Jaar van uitgave: 2009
Titel: Hou van mij
Plaats van uitgave: Amsterdam
Uitgeverij: Querido

Korte samenvatting:
Monisha woont samen met haar moeder en haar vriend Fred. Zij hebben 2 dochters: Ayesha en Ganabai.
De moeder van Monisha heeft vooral aandacht voor Fred, waardoor Monisha veel ruzie heeft, wat haar doet besluiten om weg te gaan thuis. Ze komt begeleid te wonen op 'Schapendrift'. Contact met haar moeder is er niet, maar ze mist haar zusjes.
Als ze tijdens het uitgaan met oude vriendin Rosana Lewis tegenkomt, wordt ze verliefd. Lewis heeft echter al een vriendin, welke zwanger is. Lewis kiest uiteindelijk voor zijn vriendin waardoor de relatie tussen Monisha en Lewis stopt. Inmiddels heeft Monisha van haar vriend Gabrio gehoord dat haar moeder op zoek gaat naar haar familie in Indonesië. Het leven is niet wat ze ervan verwacht en Monisha besluit om het anders te doen. Ze verhuist naar een studentenwoning en het contact met haar moeder en Fred wordt beter.
  
Eigen mening:
Als moeder van een tweejarige dochter, kan ik me niet voorstellen dat er ooit iets belangrijker voor je is dan je eigen kind. Ik vind het verdrietig voor Monisha dat ze zich verlaten en alleen voelt. De band tussen een moeder en haar dochter wordt regelmatig als een unieke band omschreven. Een band die bepalend is voor de ontwikkeling van een dochter. Voor mij onbegrijpelijk dat deze band zo verstoord kan worden.

'Als je het er niet mee eens bent, rot je maar op. Daar kwam het op neer.' (Hou van mij, p. 56)

Het is een vaak gehoord verhaal dat meisjes uit een onstabiel thuis, de liefde waar ze zo naar verlangen, op verkeerde plaatsen zoeken en denken te vinden. Het maakt me dan ook verdrietig als ik lees dat ook dit gebeurt bij Monisha, zeker omdat ik mij bewust ben van het feit dat dit verhaal op waarheid is gebaseerd.

'Vorig jaar heb ik Fred nog bedreigd.' (...) 'Hou je bek of ik sloop je! Ik hoef maar één telefoontje te plegen en je hele familie is dood.' Dat was een beetje overdreven, maar ik ging toen met een jongen die een paar gangsters kende.' (Hou van mij, p. 67)

Het boek heeft indruk op mij gemaakt door de realistische beschrijving en het besef dat ik kinderen en leerlingen ken of in mijn klas heb die in een zelfde soort situatie zitten. Ik kan alleen maar hopen dat het net zo goed afloopt als dit verhaal. Ik voel opluchting en geluk als ik lees hoe goed het uiteindelijk met Monisha gaat. Ik bewonder haar doorzettingsvermogen en de wil om een leven te leiden waar ze trots op kan zijn.

'Ik ga weg, Lewis,' zeg ik gauw. 'Alleen. Ik vind het doodeng, maar het moet.' (Hou van me, p. 153)

Geschiktheid:
Gebaseerd op het leven van Yasmine, is het boek eigenlijk gelijk al geschikt voor de genoemde doelgroep: vanaf ca. 15 jaar. Ik denk dat het zoeken naar liefde en genegenheid aanspreekt en voor velen zelfs herkenbaar zal zijn. Vooral bij mijn leerlingen van niveau 2 (mbo detailhandel) zou ik dit boek gebruiken. Deze leerlingen hebben herkenbaarheid nodig om geïnteresseerd en gemotiveerd te blijven. Liefde, (verstoorde) relaties en vriendschap sluiten aan bij de belevingswereld van leerlingen met deze leeftijd. Op niveau 2 kom je helaas regelmatig leerlingen tegen die verstoorde relaties, een onstabiele thuissituatie en een vertekend zelfbeeld hebben. Door de goede afloop hoop ik dat leerlingen die zich net zo verloren voelen als Yasmine/ Monisha zien dat, hoe kansloos het ook lijkt, er altijd een goed einde mogelijk is.    

Recensie 'Koning van Katoren' van Jan Terlouw door Suzanne de Jonge

Auteur: Jan Terlouw
Jaar van uitgave: 1971
Titel: Koning van Katoren
Plaats van uitgave: Rotterdam
Uitgeverij: Lemniscaat

Korte samenvatting:
Stach werd geboren op de avond dat de koning van Katoren overlijdt. De volgende dag overlijdt ook de vader van Stach, wat zijn moeder niet aankan en daardoor ook komt te overlijden. Stach wordt opgevoed door zijn oom: Gervaas.
Gervaas stelt Stach voor om de nieuwe koning van Katoren te worden. Om dit te kunnen worden, krijgt Stach 7 (op het eerste gezicht onmogelijk uit te voeren) opdrachten van de ministers, welke hij moet vervullen.
Onderweg ontmoet Stach Kim. Zij helpt hem bij het voltooien van zijn opdrachten. Mede door haar hulp wordt Stach uiteindelijk de nieuwe koning van Katoren en trouwt hij met Kim. De ministers krijgen nu op hun beurt allerlei opdrachten om te vervullen, maar zijn geen minister meer. De burgemeesters die Stach hebben geholpen bij zijn laatste opdracht worden aangesteld als nieuwe ministers.

Eigen mening:
Ik heb dit boek gelezen toen ik zelf op de middelbare school zat. Naast dat ik het toen een leuk boek vond, wist ik echter niet veel meer van het verhaal, wat mij nu weer voor dit boek heeft laten kiezen.
Als oud-politicus heeft Jan Terlouw een aantrekkelijk en leuk verhaal geschreven met goed gekarakteriseerde ministers die vooral hun eigenbelang voorop stellen.

'In de ministerraad rommelt het. In hun hart vinden ze de ministers het helemaal niet zo prettig dat Stach zijn eerste opdracht zo waardig heeft volbracht. Lijkt het niet of zij tekortgeschoten zijn? Vooral meneer Pardoes, de minister van IJver, is in zijn wiek geschoten. Hij probeert zich groot te houden door te zeggen: 'Jammer dat ik zelf nooit de tijd heb gehad om even naar Decibel te gaan. Dan was het al veel eerder in orde gekomen.' (Koning van Katoren, p. 34)

De moed, wilskracht en het doorzettingsvermogen van Stach spreken mij aan. Het is duidelijk dat de ministers hem willen tegenwerken, maar toch gaat Stach steeds met opgeheven hoofd en frisse moed een nieuwe uitdaging aan.

''Je zult geen koning van Katoren worden, prevelt minister Zuiver. 'Geloof je in tovenaars?'
'Niet erg. Ik heb er nooit een gezien.' 
'Dat moment staat voor de deur. Na lang beraad hebben we besloten dat je ongeschikt bent om koning te zijn. Daarom hebben we als zesde opdracht iets gekozen wat je niet zult volbrengen.'
'Zegt u het maar,' moedigt Stach opgewekt aan.' (Koning van Katoren, p. 148)

Het verhaal speelt zich af op fictieve plaatsen. Zoals hierboven ook geciteerd, spelen er personages mee in het boek die niet daadwerkelijk kunnen bestaan. Ook de plaatsen, Ekilibrie of Uikumene, bestaan niet.
Vaak stoort het mij als ik me besef dat een verhaal nooit echt waar, of op waarheid gebaseerd kan zijn. Mijn voorkeur gaat namelijk uit naar dat soort verhalen. Terlouw heeft het verhaal echte zo geschreven dat ik er geen moment bewust bij stil heb gestaan dat dit een fictief verhaal is. De combinatie van spanning, rustmomenten en de wil om te weten of het allemaal gaat lukken, zorgen ervoor dat ik dit boek makkelijk kon (uit)lezen.
  
Geschiktheid:
Op de kaft van het boek wordt aangegeven dat het geschikt is voor kinderen vanaf 12 jaar. Ik vind het boek zeer geschikt voor deze doelgroep door het spannende verhaal en de karakterbeschrijvingen. Je wil Stach helpen om zijn doel te bereiken en de ministers tegen te werken. Ik denk dat doorzettingsvermogen en tegenslagen herkenbare zaken zijn voor jongeren van deze leeftijd. Zelf zou ik het boek niet gebruiken in mijn lessen aan leerlingen van mbo detailhandel, niveau 3 en 4. Ik merk dat mijn leerlingen snel hun interesse in een verhaal verliezen. Voor deze leerlingen heb ik een boek nodig met nog meer spanning en meer realisme.

Reactie op recensie door Jet van Os 'Wat een land!' van Driek van Wissen

'Wat een land!' trok mij aan door de tekening op de voorkant. Het ziet er gezellig en aantrekkelijk uit.
Doordat het boekje in dichtvorm allerlei typisch Nederlandse gebeurtenissen, feestdagen en ongeschreven regels en afspraken bespreekt, kan ik me goed voorstellen dat deze bundel heel bruikbaar is in de lessen van Jet. Ze geeft aan dat haar doelgroep vooral bestaat uit mensen die een inburgeringstraject achter de rug hebben en anderstalig zijn. Door de grappige en makkelijke manier van vertellen, vind ik dit boekje zeer toegankelijk en leerzaam.

'Wie hier zijn kookkunst wil vertonen
doet aardappelen in een pan
en maakt er dan een potje van
met kool, andijvie, prei of bonen.'

Door de klankherhaling, waar Jet ook aan refereert, vind ik poëzie wél aantrekkelijk. Voor mij hoort een gedicht te rijmen. Van Wissen kiest voor deze duidelijk herkenbare klankherhaling.
Hiernaast begrijp ik poëzie vaak niet. Ik vind de onderlaag ver te zoeken en ingewikkeld. De klankherhaling en de korte strofes maken dat ik dit gedicht wel begrijp en leuk vind om te lezen. 

'De stemming is allang voorbij
en dan staan dit soort democraten
alleen nog voor zichzelf te praten
en het belang van hun partij.'

Jet geeft aan dat ze moest grinniken om sommige stukjes tekst. Ik heb hetzelfde ervaren, zoals bij bovengenoemd stukje. Echter vind ik dat Van Wissen soms wel erg sarcastisch overkomt. Ik kan me daardoor wel voorstellen dat je sommige stukjes tekst niet begrijpt, als niet- Nederlander.

Over het algemeen ben ik niet zo gecharmeerd van gedichten en dichtbundels. Ik vond 'Wat een land!' een verademing. Verfrissend door de keuze voor onderwerpen en het feit dat het gedicht uit 151 kwatrijnen bestaat, zonder dat ik mijn interesse en aandacht verlies. Simpel taalgebruik, sarcasme, humor en leuke illustraties maken 'Wat een land!' voor mij een aanrader.

Reactie op recensie Het moest maar eens gaan sneeuwen van Brigitte van Beekum door Saskia van Gaal

Brigitte schrijft dat ze het prettig vindt dat Tjitske begrijpelijke poëzie in eenvoudige spreektaal schrijft en dat het daarom ook heel geschikt is om jongeren enthousiast te maken voor poëzie. Hier wil ik graag op reageren.

Heb het bundeltje twee keer gelezen. Na de eerste keer wist ik namelijk niet wat ik er mee aan moest. De tweede keer heb ik het meegelezen terwijl Tjitske het voorlas via de bijgeleverde cd. Dat veranderde bij de meeste gedichten mijn gevoel. Met name bij de gedichten die meer een verhaaltje lijken. Ik liet het toen meer over me heen komen, in plaats van er langer over na te denken. Nu wetende dat Tjitske via poetry slams bekendheid heeft gekregen verbaast het me niet dat haar te horen bijdroeg aan beleving. Je zou haast zeggen dat de bundel de cd nodig heeft. Wat overigens niet als een negatieve opmerking moet worden gezien. Het geeft een extra dimensie die de poëziebeleving van jongeren kan prikkelen. Hoe lees je een gedicht? Altijd lastig en dan hoor je het door de dichteres zelf doen. Meerwaarde zou ik zeggen.

Ik deel de mening van Brigitte dat het werk geschikt is voor jongeren. Taalgebruik is ongecompliceerd en het heeft niet veel diepgang.  

Als Brigitte bedoelt met enthousiast maken voor poëzie dat het beginnende poëzielezers zijn en dat het vuurtje nog aangewakkerd moet worden, dan deel ik die mening niet. Ik zou beginnen met poëzie die dichter bij de belevingswereld van de doelgroep staat. Bijvoorbeeld door middel van songteksten. Hierdoor merken ze onder andere ook dat poëzie niet altijd rijm is. Van daaruit stap je verder en zouden de minder gecompliceerde gedichten zeker heel bruikbaar zijn en ik zou haast adviseren met gebruik van de cd.

Reactie op recensie Oorlogswinter van Ime van Berloo door Saskia van Gaal

Toen ik het boek Oorlogswinter op het fictieblog tegenkwam was ik blij verrast. Ik zag een “oude liefde”. Wat heb ik ze verslonden de boeken van Jan Terlouw.

Ik was een jaar of 10 toen ik de eerste keer las. Mijn leesprikkel was met name de schrijver, maar ook het feit dat ik ouders had die de oorlog hebben meegemaakt.

Ime geeft aan dat haar leerlingen het een leerzaam boek vinden omdat ze meer te weten komen over de tweede wereldoorlog. Ik ben het helemaal met haar eens. Waar ik de verhalen al van mijn ouders kende, kennen de huidige jongeren kennen die misschien nog van grootouders maar die kans wordt steeds kleiner.

Het feit dat met hulp van de Koninklijke Boekverkopersbond, het Centraal Boekhuis en drukkerij Wilco er dit jaar 260.000 boeken ter beschikking zijn gesteld en dat er gratis lesmateriaal voor scholen bij dit boek is ontwikkeld, onderschrijft dat wat Ime heeft gedaan en geschreven; het is een heel goed boek om met leerlingen te lezen en om over te discussiëren.

Ik wil ook nog even inhaken op dat wat Ime schrijft over de dilemma’s waar Michiel voor komt te staan. Inderdaad het voorbeeld dat ze noemt over het wel of niet doodschieten van oom Ben, dat zal (hopelijk) niet snel een dilemma zijn waar ze mee te dealen krijgen. Michiel komt ook voor dilemma’s te staan die wel heel herkenbaar zijn. Wie kan ik vertrouwen? Wie is mijn vriend? Kun je alle mensen over een kam scheren? Deze vragen zijn van alle tijden en zeker heel herkenbaar voor de jongeren. De dilemma’s uit het boek kunnen een goede kapstok zijn om ook dilemma’s van de huidige jongeren te bespreken en uit te werken.

Ben het met Ime eens dat het geschikt is voor adolescenten. Wil daar aan toevoegen dat ik het ook een passend boek vind voor de leerlingen van de bovenbouw van de basisschool. Dit werd bevestigd bij de bibliotheek. Het boek staat ook in het rek voor die leeftijdscategorie.

Naast mijn reactie op de recensie van Ime wil ik ook met jullie delen dat er in april 2008 voor de film ook gedraaid is in mijn woonplaats Megen. Dit was heel bijzonder om mee te maken. Van de twee draaidagen zijn er bijna 4 minuten beeld in de film te zien. De film is zeker ook een aanrader.

Recensie Overspoeld door Saskia van Gaal

Auteurs:  Gideaon Samson & Julius 't Hart

Uitgever: Em. Querido's Uitgeverij BV

Uitgave:  2014

ISBN:      978 90 451 1643 3 / NUR 284

Pagina's: 173

Samenvatting

Het boek behoort tot de Splash-reeks. In deze serie wordt een bekende schrijver gekoppeld aan een jongere met een bijzonder verhaal. De schrijver schrijft het boek aan de hand van het door de jongere vertelde verhaal. In dit boekstaat het verhaal van Julius, in het boek Pieter, die op Sri Lanka de tsunami van 2004 overleefde, centraal. 

Pieter wil na het behalen van zijn eindexamen naar het buitenland. Hij wil dit zoals hij het zelf noemt uit angst voor de voorspelbaarheid van zijn bestaan. In eerste instantie wil hij naar Spanje, maar zijn vader inspireert hem om iets goeds te doen voor de wereld. Via een vrijwilligersorganisatie gaat hij een half jaar op Sri Lanka lesgeven op een school voor voornamelijk dove kinderen.

Op Eerste Kerstdag 2004 ontmoet hij, terwijl hij met zijn goede vriend en collega John nog van de laatste dagen vakantie geniet, de Zweedse Elin. Liefde op het eerste gezicht. Elin is er samen met haar vriendin Isabelle. Pieter en Elin hebben een intieme avond bij en in zee. Hun besluit om de nacht niet door te brengen op het strand zal verstandig blijken want de volgende dag wordt de kust getroffen door de alles vernietigende tsunami. Er volgen dagen van overleven en verliezen.

Vijfenhalf jaar later kijkt Pieter naar de finale van het WK voetbal in Zuid Afrika. Nederland speelt tegen Spanje. Hij kijkt het alleen want na zijn traumatische ervaring kan hij niet goed meer tegen mensenmassa’s. Net voor het begin van de wedstrijd krijgt hij een via Facebook een vriendschapsverzoek van Elin. Dit brengt hem van zijn stuk. Alle gebeurtenissen die hij de afgelopen vijfenhalf jaar heeft weggedrukt komen weer bovendrijven.

Mening
Als ik het in een woord samen zou moeten vatten, dan is dat; indringend.

We hebben ons er allemaal vast een voorstelling van proberen te maken; van alles wat we via de media tot ons kregen maar zoals Pieter in het boek zegt; “het zal je simpelweg niet lukken. Behalve als…

Als je de enige overlevende van een complete familie op het strand hebt ontmoet.

Als je een morsdood kindje in staat van ontbinding inde modder hebt zien liggen.

Als je urenlang koortsachtig gezocht hebt naar iemand met wie je even daarvoor nog aan tafel zat" (Meer, Samson, & ’t Hart, 2014, p.156).

Recensie De Gelukvinder door Saskia van Gaal

Auteurs:  Edward van de Vendel & Anoush Elman

Uitgever: Em. Querido's Uitgeverij BV

Uitgave:  2009 (bewerkte editie)

ISBN:     978 90 214 3731 / NUR 301

Pagina's: 325

Samenvatting

Het verhaal is gebaseerd op het leven van co-schrijver Anoush Elman.

Hamayun is asielzoeker. Hij zit in de vierde klas van de havo en wordt door zijn lerares gevraagd een toneelstuk  te schrijven over zijn verleden zodat onder andere de leerlingen meer informatie krijgen over asielzoekers.

Hamayun begint zijn verhaal als jongetje wonend in Kabul. Hij vertelt over het dagelijks leven en over zijn beste vriend Faisal. Over de steeds grotere invloed van de Taliban en dat zijn oudste broer vlucht naar het buitenland zonder dat ze weten naar welk land. Ook vertelt hij over de gevangenschap van zijn vrij denkende vader. Zodra die weer thuis is besluiten zijn ouders samen met hem en zijn jongere broertje en zusje ook te vluchten. Hij laat zijn beste vriend Faisal, zijn oma’s, broertje en jeugd achter in zijn vaderland.

Je volgt ze op de lange zware tocht naar Nederland. Het land waar men vrij kan denken. Als ze aankomen in het asielzoekerscentrum verwachten ze dat hun strijd gestreden is en dat ze veilig zijn. Echter, dan begint het gevecht tegen de bureaucratie met alle angsten, vernederingen en onzekerheden van dien.

Mening
Nadat ik dit boek al even aan het lezen was kwam ik er achter dat het een voor volwassenen bewerkte editie was. Oorspronkelijk is het uitgegeven binnen de Splash-reeks (zoals hiernaast afgebeeld). Een reeks boeken waarin bekende schrijvers aan de hand van een indrukwekkend verhaal van een jongere een boek schrijft.

Naar mijn mening is de versie die ik gelezen heb zeker ook te lezen door 15+ leerlingen van havo, vwo en mbo. In de stukken die gaan over het heden is de hoofdpersoon 16, 17 jaar. Dezelfde leeftijd als de doelgroep. Het heeft een ik-vertelperspectief wat bevorderlijk is bij het zich kunnen identificeren met die hoofdpersoon.

Met alles wat nu speelt in Nederland rondom asielzoekerscentra leent dit boek zich heel goed om te gebruiken op school. Laat de leerlingen bijvoorbeeld in groepjes debatteren over de stelling ‘Amayun en zijn familie moeten  een verblijfsvergunning krijgen’. Laat ze dit debat filmen en bespreek het na. Eventueel ook nog in het licht van de huidige asielzoekersproblematiek.
Het boek beschrijft twee mogelijke eindes waardoor het een open eind heeft. Laat ze uitwerken voor welk eind ze kiezen en waarom. Wat doet zo’n open eind met je? Ze leren zo ook wat de keuze voor een open eind kan doen.

Dit boek wil je bewust maken. Het laat je zien dat vluchtelingen verzuipen in de bureaucratische rompslomp van ons land. Het boek vraag je om je ogen te openen en écht te kijken. Ik kreeg het gevoel dat ik door de ogen van Amayun zag hoe het leven van een vluchteling in ons zogenaamd tolerante land er echt uit ziet. Hoe lang kun je mensen in onzekerheid houden? Wat laat je ze voor een leven leiden? Hoe lang moeten ze “reizen” voor ze kunnen settelen?

“Ik kan het niet helpen, mijn gezicht begint weer strak te trekken. Er valt kou over me heen, ook al is het hierbinnen zweterig warm. Hoe lang is het geleden dat ik me zo voelde? Een paar jaar. Verzonnen jaren, dat waren het. Toneelgespeelde jaren. Ik kijk naar Madar en Padar, naar Navid en Roya en het is opeens weer zo dichtbij: ons onderweg gevoel. Het gevoel dat de hele wereld huizen heeft, en werk en vrienden, rozen in de tuin en duiven op het dak. En dat wij uit de wereld weggeknipt zijn, gedeletet. Dat wij in een onecht tussenleven zweven” (Meer, Vendel, van de, & Elman, 2009, p 248).

Toen ik dit boek aan het lezen was gingen wij op een avond naar de schouwburg in Oss. We parkeerden onze auto naast het nog niet zo lang in gebruik zijnde opvangcentrum daar. Ik zag stapelbedden, wat mensen zitten of liggen. Bij sommige ramen zag ik de gordijnen creatief opgebonden alsof ze wilden zeggen: “We maken er hier een thuis van.”  Door het boek was het net alsof ik wist en weet hoe het er achter die muren en ramen uitziet, wat daar gebeurt. Dit moment en besef kwam echt binnen. Als een boek dit teweeg kan brengen dan is het voor mij een TOPPER!

Bronnen

·       Vendel, van de, E. & Elman, A. (2009). De Gelukvinder (bewerkte editie). Amsterdam, Antwerpen: Em. Querido’s Uitgeverij BV

·       Collie, van, J. (2007). Leesbeesten en boekenfeesten (volledig herziene editie). Leidschendam: Biblion.

Recensie Will Grayson, Will Grayson door Saskia van Gaal

Auteurs:   John Green & David Levithan

Vertaler:  Aleid van Eekelen-Benders

Uitgever: Lemniscaat - Rotterdam

Uitgave:  2010

ISBN:     978 90 4770 327 3

Pagina's: 277

Samenvatting

In dit boek volg je twee jongens beide met de naam Will Grayson. De ene Will (1) is onzeker, slim en hetero. Hij is verliefd op Jane, wat hij zeker in het begin niet toe wil geven. Hij wil eigenlijk niet opvallen, iets wat lastig is door zijn beste vriend Tiny. Dit is een hele grote, vrolijke jongen die heel open is over zijn homoseksualiteit en die werkt aan een musical over zijn leven. 

De andere Will (2) is depressief en boos op eigenlijk alles en iedereen. Hij is homo. In het begin durft hij hier alleen open over te zijn tegen een jongen, Isaac,  waarmee hij chat.
Will en Will kennen elkaar niet. Door stom toeval ontmoeten ze elkaar.  Will (2) denkt een afspraakje te hebben om Isaac te ontmoeten. De plaats blijkt een pornoshop te zijn. Door toeval is de eerste Will hier ook en dan ontmoeten zij elkaar. Will (1) brengt Will (2) in contact met Tiny en hierdoor verandert er het nodige in het leven van beide jongens. Met als uitsmijter de musical van en over Tiny.
Per hoofdstuk wisselen Will (1) en Will (2) elkaar af. In de oneven hoofdstukken staat Will (1) centraal en die zijn geschreven door John Green. In de even hoofdstukken, geschreven door David Levithan, draait het met name om Will (2).

Mening

Een aanrader! Zeker voor de doelgroep young adults. Het gaat over ze en is voor hen geschreven. In hun taal met veel, soms sarcastische, humor. Beide schrijvers hebben een eigen schrijfstijl maar deze gaan heel mooi hand in hand.

Eerlijk is eerlijk, bij mijn eerste ‘ontmoeting’ met Will (2) dacht ik wel: “waar gaat dit heen?” Neem als voorbeeld de eerst zin van ‘zijn’ eerste hoofdstuk: “……….ik aarzel voortdurend tussen mezelf vermoorden en iedereen om me heen vermoorden………” (Meer, Green, & Levithan, 2010, p. 22), of  “elke ochtend bid ik dat de schoolbus zich te pletter rijdt en dat we allemaal omkomen in de vuurzee.” (Meer, Green, & Levithan, 2010, p. 23). Maar toch prikkelde dat wel mijn aandacht. Je wordt meegenomen in de zoektocht van de jongens naar zichzelf en de liefde. Will (1) probeert zichzelf te beschermen tegen teleurstellingen door anderen op afstand te houden, door niet te reageren of door te zeggen dat de ander zijn of haar mond moet houden. Iets waar zijn vriend Tiny zich niets van aantrekt. Will (2) zoekt boos en ‘schoppend’. Ik herken het gedrag van beide personages in leerlingen van me. Dit maakt dan ook dat de personages voor mij levensecht zijn. 

Reactie op recensie 'Lopen voor je leven' door Erik Vloedgraven

Reactie op recensie ‘Lopen voor je leven’  (Els Beerten) geschreven door Erik Vloedgraven.

Met veel interesse heb ik jouw recensie op dit boek gelezen. Ook voor mij was het moeilijk om het boek aan de kant te leggen. Het leek er wel op of elke pagina een nieuwe cliffhanger had zo graag wilde ik te weten komen wat er op de volgende pagina stond te gebeuren.

Het (topsport)leven van dit meisje wordt op een indrukwekkende wijze beschreven. Iedereen verwacht van haar het uiterste. Deze verwachtingen en de problemen die dat met zich meebrengt, kan ik mij heel goed inbeelden aangezien ik jarenlang met topsporters heb gewerkt. Van nabij heb ik dan ook meegemaakt wat dit met een mens kan doen. De inspanningen en offers die je dan moet leveren en brengen zijn echt torenhoog.

Dat ze ook nog wordt verdacht van het opzettelijk onder de tram duwen van een vriendin maakt het verhaal des te interessanter om te lezen. Zoals jij ook al beschrijft krijg je gedurende het verhaal meer en meer sympathie voor Noor.

De flashbacks die in dit boek voorkomen geven haar emoties weer. Geniaal van de schrijfster om deze flashbacks tussen de hoofdstukken over het lopen van de marathon te plaatsen. Mijn inziens verlies je je daardoor nog veel meer in het verhaal omdat je dichter en dichter bij Noors’ gevoelens en gedachten komt. Je hoopt echt van ganser harte dat ze haar doel haalt.

Dat het boek in 1977 speelt lijkt moeilijk te bevatten als je al lezende de vergelijking met de hedendaagse maatschappij trekt. Heel knap van Els Beerten. Hierdoor blijkt wel dat Beerten een uitstekende gevoel heeft voor de problemen en gevoelens die bij deze leeftijdsgroep horen. Tevens een vreemde gewaarwording om te weten dat vrouwen in België pas sinds 1977 aan een marathon mogen deelnemen. Ik dacht dat de emancipatie al veel eerder had toegeslagen, zelfs in België.

Het verhaal over Noor loopt gelukkig goed af. Al lezende groeit de sympathie voor haar. Daarom is het einde van het boek mooi om te lezen. Het loopt gelukkig toch goed af met haar.

Leerlingen, zowel meisjes als jongens, die dit boek lezen kunnen hier wellicht de nodige inspiratie uithalen. Bewust benoem ik hier ook de jongens. Volgens jouw recensie schrijft Beerten dit boek vooral voor meiden. Na het succes van Dafne Schippers op de 100 en 200 meter zijn ook jongens zeker te porren om dit boek te lezen. Maar ook gezien het feit dat veel jongens meedoen aan hardloopwedstrijden is een teken aan de wand dat dit boek en thema best wel eens kon aanslaan.

Misschien is dit boek wel een zet(je) in de goede richting om door te zetten als jongeren het moeilijk hebben. Noor kan dan voor hen als een soort voorbeeldfunctie fungeren.

Aan enkele klassen waaraan ik les geef, heb ik gevraagd wie dit boek eigenlijk gelezen had. Het antwoord verraste me. Eén enkele leerling had dit boek gelezen. Een beter startmoment kun je wellicht niet hebben om hier een mooie lessencyclus van te maken!

Recensie 'De gele scooter' van Elle van den Bogaart door Helen Janssen

Gegevens boek

Titel: De gele scooter
Schrijver: Elle van den Bogaart
Eerste uitgave: 2003
Uitgever: Van Holkema & Warendorf

 

 

 

 

Deze recensie gaat over het boek “De gele scooter” van de auteur Elle Bogaart. Het boek is bekroond met de Debutantenprijs van de Jonge Jury in 2005. Het verhaal wordt vanuit drie hoofdpersonen beschreven: Wies, Isis en Spike. Hun gedachten staan cursief gedrukt tussen de tekst. Hierdoor beleef je het verhaal vanuit ieders perspectief.  

Samenvatting

Na het tennissen fietst Isis naar huis en valt haar een gele scooter op die langs de weg staat. Terwijl ze doorfietst hoort ze gegil en beseft dat de eigenaar van de scooter misschien iemand aan het verkrachten is. Ze roept, maar fietst snel door naar huis. De jongen op de gele scooter passeert haar en bedreigt haar dat er met haar hetzelfde gebeurt als ze het doorvertelt.

Als Isis thuis is, vertelt ze haar moeder wat er is gebeurd en wordt de politie ingelicht. In de tussentijd is Wies, het verkrachte meisje, door een voorbijganger naar huis gebracht. Ook haar ouders hebben de politie ingelicht en de politie besluit om met allebei de meisjes apart het voorval te bespreken.

Wies bezoekt het politiebureau voor aangifte en een lichamelijk onderzoek, zodat de sporen van de verkrachting veilig kunnen worden gesteld. Ze vindt het doodeng, maar door de aardige arts ondergaat ze de onderzoeken gemakkelijker. Voor het geval dat ze zwanger is geraakt, moet ze de morning-afterpil tweemaal innemen.

De eerste dagen na de verkrachting zijn erg moeilijk voor Wies en ze wordt af en toe gillend wakker van de angst. Verder heeft ze haar enkel gekneusd, zodat ze op krukken moet lopen. Isis heeft het ook moeilijk, omdat ze van het voorval erg geschrokken is en zich afvraagt wat er met het meisje is gebeurd.

De verkrachter Spike maakt zich druk over het feit dat hij zijn mes is verloren. Als de politie het mes vindt, kunnen ze hem mogelijk vinden door het DNA dat op het mes zit. Hij verbergt zijn scooter en ook de jas die hij aan had tijdens de verkrachting, zodat deze kenmerken niet naar hem leiden.

Isis realiseert zich al vanaf de eerste dag dat ze de jongen ergens van kent, maar ze kan zich niet herinneren waarvan. Een paar dagen later weet ze ineens dat de jongen de pizzabezorger is die vorige week pizza’s bij haar thuis heeft bezorgd. Haar vader licht direct de politie in en die ondernemen gelijk stappen.

Met de baas van de jongen heeft de politie afgesproken dat ze de jongen bezoeken op zijn werk. Isis gaat mee om hem op een afstand te identificeren, zodat de politie zeker weet dat het echt om deze jongen gaat. Ze vindt het heel spannend en als ze bij de pizzeria zijn aangekomen, blijkt dat Spike de jongen van haar bedreiging is. De politie pakt hem meteen op en neemt hem mee voor verhoor op het politiebureau. 

Spike doet alsof hij van niets weet en denkt dat het in zijn voordeel is als hij zwijgt. Na een confrontatie wordt hij ook herkend door Wies als haar verkrachter. Beide meisje zijn blij dat Spike opgepakt is en durven weer door te gaan met hun leven. Wies heeft het regelmatig moeilijk met de verkrachting, maar probeert haar leven toch weer op te pakken. Ze wordt zelfs verliefd op Kay, een jongen uit haar klas. Isis en Wies komen elkaar tegen op een feest waar ze beiden zijn en vinden het prettig dat ze contact met elkaar hebben.

Persoonlijk waardeoordeel

 

Het boek is een jeugdroman, waarbij thema’s als criminaliteit, geweld, misdaad en vriendschap aan bod komen. Het is gemakkelijk geschreven en spreekt aan, omdat het over hedendaagse problematiek gaat. Doordat het boek vanuit drie verschillende perspectieven is geschreven, is het gemakkelijk om je in te leven in alle hoofdpersonen. Hoe voelt de verkrachte Wies zich, Isis die doorgefietst is en Spike de verkrachter? Het verhaal is voor mij geloofwaardig, omdat er aandacht aan alle hoofdpersonen wordt besteed. Verder is het waarheidsgetrouw, omdat dit jammer genoeg echt gebeurt. Het verhaal blijft spannend, doordat het lange tijd onduidelijk blijft of de verkrachter wordt gevonden en Spike dus wordt opgepakt als verkrachter.  

Doelgroep

Het boek is zeer bruikbaar tijdens mijn lessen aan de onderbouw vmbo, omdat het in een begrijpelijke schrijfstijl geschreven is. Het sluit aan bij het leesniveau en de belevingswereld van deze leerlingen. Als verwerkingsopdracht zou ik kiezen om de leerlingen een verhaal te laten schrijven wat zij gedaan hadden als ze Wies of Isis waren geweest. Zou jij je verzet hebben tijdens de verkrachting? Zou jij het meisje geholpen hebben? Hoe had jij gereageerd op deze gebeurtenis? Hoe kun je zoiets verwerken?

 

Recensie 'Komt een vrouw bij de dokter’ door Helen Janssen

                                   


Gegevens boek

Titel: Komt een vrouw bij de dokter
Schrijver: Kluun
Eerste uitgave: 2003
Uitgever: Podium

 

 

 

 Het boek Komt een vrouw bij de dokter is de debuutroman van Raymond van de Klundert, hij heeft het boek geschreven onder de pseudoniem Kluun. Het boek is autobiografisch en beschrijft de belevenissen van hemzelf en zijn vrouw toen zij kanker kreeg en aan de gevolgen daarvan overleed. In 2006 won het boek de Publieksprijs voor het Nederlandse Boek.

De hoofdpersonages zijn gebaseerd op Kluun zelf en zijn in 2001 overleden echtgenote Judith.

Samenvatting

Stijn en Carmen zijn jong en alles lijkt hen voor de wind te gaan. Ze verdienen goed, Stijn heeft een eigen zaak, ze hebben veel vrienden en hun dochtertje Luna is een leuk en gezond meisje. Ze hoeven zich nergens zorgen over te maken en genieten van het leven. Dit verandert als Carmen een knobbeltje in haar borst opmerkt, maar ze wordt gerustgesteld door de dokter dat het een goedaardig gezwel is. Een half jaar later blijkt de dokter het mis te hebben, want ze heeft een zeer zeldzaam type borstkanker. De chemotherapie, bestraling en een borstamputatie die Carmen ondergaat hebben geen positief effect. Een jaar later blijkt dat de kanker is uitgezaaid naar haar lever en krijgt ze alleen nog maar levensverlengende behandelingen.

Stijn ging al vreemd voordat Carmen ziek werd, maar daar was zij niet van op de hoogte. Na de diagnose stort zijn wereld in en bezoekt hij trouw samen met Carmen alle doktersbezoeken, therapieën en behandelingen. s ’Avonds als Carmen thuis is, feest hij en vergeet zijn verdriet bij verschillende vrouwen. Hij kan zich niet meer concentreren op zijn baan bij zijn reclamebureau en zijn werk wordt bijzaak. Op een gegeven moment krijgt hij een affaire met Roos. Ze weten allebei dat het niet is zoals het hoort, maar Stijn kan de verleiding en gevoelens voor Roos niet weerstaan. Hij worstelt met zijn gevoelens en houdt nog steeds van Carmen, ondanks dat zij steeds zieker wordt. Hij blijft Roos zien, want bij haar vindt hij rust in zijn hoofd en seksuele aantrekkingskracht, het is voor hem een uitvlucht. Carmen maakt een kist met herinneringen voor Luna, zodat zij later een aandenken aan haar heeft. Verder is ze erg veel bezig met haar ziekte en naderende dood. Ze kiest voor euthanasie op het moment dat de pijn voor haar ondraaglijk wordt.

Persoonlijk waardeoordeel

Als je het boek leest, krijg je bijna een hekel aan de overspelige Stijn en zou je hem graag door elkaar willen schudden. Toch is hij er voor Carmen en tijdens het lezen merk je dat hij ontzettend veel om haar geeft. Hij houdt ontzettend veel van zijn dochtertje en steunt Carmen tijdens haar ziekte overal in. Op een gegeven moment krijg je bijna begrip voor zijn relatie met Roos, omdat het voor hem een vluchtmogelijkheid is om alle ellende even te vergeten. Ik kan me persoonlijk niet voorstellen dat een man zijn vrouw zo behandelt, terwijl ze zo ziek is. Carmen is echter ook deels schuld aan het dwangmatige vreemdgaan van Stijn, want ze heeft het tijdens hun relatie nog nooit bemerkt.

 

Boven elk hoofdstuk staat een kort stuk van een songtekst of een passage uit een boek beschreven.

‘I hide my tears behind a painted smile” (Komt een vrouw bij de dokter, p 39), is een voorbeeld van een songtekst wat de gemoedstoestand van Stijn goed beschrijft.

 

Het boek ‘Komt een vrouw bij de dokter’ heb ik in 2 dagen uitgelezen. Het boek spreekt mij met name aan, omdat ik zelf in mijn omgeving ervaren heb hoe het is om als jonge vrouw de diagnose onbehandelbare kanker te krijgen en te overlijden met jonge kinderen. De diagnose is verschrikkelijk, maar het besef dat je op korte termijn overlijdt en je kinderen achterlaat is nog veel erger. Met name het gedeelte dat Carmen overging tot euthanasie heeft mij geraakt. Ik heb de worsteling van mijn schoonzusje meegemaakt over het wel of niet plegen van euthanasie. Zij heeft het niet gedaan, omdat ze niet bewust afscheid wilde nemen van haar kinderen. Tijdens het lezen van dit thema werd ik zeer aangegrepen door het verhaal, omdat deze herinnering bij mij naar boven kwam.

Ondanks het zwaarmoedige onderwerp vind ik dat Kluun geslaagd is om het verhaal luchtig te schrijven. Je wordt gegrepen door de diagnose kanker en het ziekteproces van Carmen, je kunt door de schrijfwijze met haar meeleven. Kluun is er in geslaagd om de beladen strekking van het verhaal luchtig te vertellen, zodat ik het ondanks mijn eigen ervaringen met kanker een prettig boek vond om het te lezen. 

Doelgroep

 

Ik vind het boek geschikt om te gebruiken vanaf leerjaar 4 vmbo theoretische leerweg. In andere leergangen zou ik het boek alleen laten lezen als het een eigen keuze van de leerling is. Als dit boek klassikaal wordt ingezet is het belangrijk dat je als docent voldoende ondersteuning biedt op lees technisch, maar ook op emotioneel vlak. Het onderwerp kanker leeft erg bij leerlingen en in bijna iedere klas heeft iemand te maken gehad met de ziekte, waardoor leerlingen wel een emotionele uitlaatklep moeten hebben. Als verwerkingsopdracht zou ik kiezen om tijdens het lezen van het boek regelmatig een kringgesprek te houden over kanker, maar ook het vreemdgaan en de gevoelens van Stijn en Carmen.

Recensie 'Het Achterhuis' van Anne Frank door Helen Janssen

Gegevens boek

Titel: Het Achterhuis
Schrijver: Anne Frank
Eerste uitgave: 1947
Uitgever: Bert Bakker

 

 

 

Deze recensie gaat over het boek Het achterhuis van de auteur Anne Frank. Zij kreeg voor haar dertiende verjaardag een dagboek waar ze vanaf 12 juni 1942 tot en met 1 augustus 1944 haar leven tijdens de oorlog heeft beschreven. Op haar vijftiende is zij overleden in Bergen-Belsen. Haar vader Otto Frank is de enige die de oorlog heeft overleefd en hij heeft de dagboeken van Anne na de oorlog uit laten geven.

 

Samenvatting

Vanaf 12 juni 1942 tot en met 1 augustus 1944 hield Anne Frank een dagboek bij. Zij kreeg dit dagboek voor haar dertiende verjaardag en schreef vanaf dat moment brieven aan Kitty, een denkbeeldige vriendin. In eerste instantie is het een weergave van het dagelijkse leven van een meisje, dingen die ze meemaakt op school en jongens die verliefd op haar zijn. Op 6 juli 1942 duikt de familie onder, een aantal dagen later gevolgd door het gezin Van Daans en op een later tijdstip meneer Van Dussel. Haar ouders hadden het onderduikadres in haar vaders kantoorgebouw al maanden van tevoren voorbereid. Het grootste gedeelte van hun inboedel stond er al op het moment dat ze moesten onderduiken. Vanaf dit moment schrijft Anne veel over de onderduik, ook komen de spanningen die het samenleven met de andere onderduikers oplevert duidelijk naar voren. Anne zit midden in de pubertijd en ze kan het niet zo goed vinden met haar moeder en haar zus Margot, tegen haar vader kijkt ze echter op. Ook kunnen haar moeder en mevrouw Van Daan het niet goed met elkaar vinden en mevrouw Van Daan zeurt over de opvoeding die Anne krijgt. Anne reageert zeer emotioneel en heftig op alles wat er gebeurt in de kleine ruimte waar ze leven met 3 verschillende gezinnen, die het onderling niet zo goed kunnen vinden. Ze stort zich op haar leren en dat doet ze gedurende de hele periode. Verder beschrijft ze de bombardementen en de angst die ze hierdoor ervaart. Ook schrijft ze regelmatig over hoe goed ze het eigenlijk hebben als onderduikers ten opzichte van de Joden die wel zijn opgepakt en afgevoerd naar concentratiekampen.

Anne ondergaat lichamelijke en psychische veranderingen, zo voelt zij zich ineens aangetrokken tot de twee jaar oudere Peter. Ze zoekt toenadering en droomt over hem. Ze vindt het prettig als hij de genegenheid met haar deelt. Na een tijdje voelt dit toch niet goed en wordt het duidelijk dat ze het beter met haar zus Margot kan vinden. Ze praten meer met elkaar, maar delen nog steeds niet hun diepste geheimen met elkaar. De band met haar vader verandert ook, ze heeft het idee dat hij haar niet meer begrijpt. De band met de rest van de onderduikers blijft hetzelfde, maar wordt minder beschreven als voorheen. Het dagboek eindigt abrupt op 1 augustus 1944, omdat de onderduikers op 4 augustus 1944 opgepakt worden en afgevoerd zijn naar concentratiekampen. In het slotwoord wordt verteld hoe het met iedereen is afgelopen.

Persoonlijk waardeoordeel

 

Het achterhuis is een biografie die onder jeugdliteratuur valt en geschikt is voor jongeren vanaf 12 jaar. Het speelt zich af tijdens de Tweede Wereldoorlog en geeft een goed beeld over de leefomstandigheden van een Joods pubermeisje wat ondergedoken is gedurende de oorlog.

Annelies Marie Frank is het hoofdpersonage in het boek. De dagboekbrieven zijn vanuit de ik-persoon geschreven. Ze krijgt haar dagboek op haar dertiende verjaardag en een maand later moet de familie onderduiken. De titel verklaart niet meteen de hoofdgedachte zonder achtergrondinformatie. Degenen die historisch besef hebben, denken meteen aan de dagboeken van Anne Frank, maar zonder deze kennis is het niet meteen duidelijk. Het achterhuis behoort tot de kroniekachtige verslagen, waardoor jongeren van nu nog steeds begrippen vanuit de geschiedenislessen over de periode 1940-1945 herkennen in de dagboekverhalen van Anne Frank. Anne Frank heeft zelf de titel van haar boek bedacht, omdat ze tijdens het schrijven in haar dagboek al wist dat zij haar verhalen na de oorlog wilde publiceren. Haar dagboeken gaan over de dagelijkse gebeurtenissen in het achterhuis van haar vaders kantoor. De volgende passage in Annes dagboek gaat hierover. ‘Gisteravond sprak minister Bolkestein voor de Oranjezender erover dat er na de oorlog een inzameling van dagboeken en brieven van deze oorlog zou worden gehouden. Natuurlijk stormden ze allemaal meteen op mijn dagboek af. Stel je eens voor hoe interessant het zou zijn als ik een roman van het Achterhuis uit zou geven.’ (Het Achterhuis, p 598)

De dagboekverhalen komen voor mij geloofwaardig en herkenbaar over. Alle hoofdpersonages handelen zoals Joodse mensen tijdens de Tweede wereldoorlog zouden handelen. Nog steeds schrijven met name meisjes in dagboeken en vertrouwen hun diepste geheimen toe aan papier. De gevoelens en personages zijn voor mij allemaal heel herkenbaar. Ik heb het boek dan ook met veel plezier herlezen. De eerste keer dat ik het boek las, was ik zelf ongeveer dertien jaar oud. Mijn grootouders en ouders hebben de oorlog meegemaakt en daardoor sprak het boek mij toentertijd aan. Ze vertelden tijdens mijn jeugd regelmatig over hun oorlogservaringen en door de schrijfstijl van Het Achterhuis kon ik mij goed inleven in de hoofdpersoon. Het boek strookt met de ervaringen van mijn familie. Zij zijn niet Joods, maar hebben in het verzet gezeten en één van mijn opa’s een aantal jaren in een Duits werkkamp.

Het leest prettig dat de dagboekverhalen waargebeurd zijn en in chronologische volgorde staan. Als je van actie houdt, kan dit boek tegenvallen, omdat het oorlogsgeweld op de achtergrond blijft. De onderduikers volgen de oorlog alleen via Radio Oranje, voor de rest draaien de dagboekverhalen over de belevingswereld van Anne. Je leert vooral haar karakter goed kennen, ondanks dat er acht mensen in het achterhuis wonen.

Anne is eerlijk in de observering van haar medeonderduikers, reflecteert en is kritisch op haar eigen gedrag en handelen. Dat ze verliefd wordt op Peter, maakt het leven in het achterhuis dragelijker. Ondanks dat je weet hoe het verhaal eindigt, voel je je verbonden en vertrouwd met de mensen in het achterhuis. Tijdens het schrijven van haar boek had Anne geen idee hoe het verhaal zou aflopen en het is dan ook een logisch gevolg dat het dagboek abrupt eindigt op 1 augustus 1944. 

Doelgroep

 

Het boek is zeer bruikbaar tijdens mijn lessen aan 2 vmbo, omdat deze leerlingen bij M&M de Tweede Wereldoorlog behandelen. Veel basisleerlingen zullen moeite hebben met de schrijfstijl en woordenschat, waardoor ik het boek geschikter vind om in te zetten bij de kader-theoretische leerlingen. Als verwerkingsopdracht zou ik kiezen om een dagboekverhaal vanuit het perspectief van de leerling te laten schrijven. Schrijf een verhaal aan Kitty, waarbij jij ondergedoken bent in het achterhuis.

 

Reactie op de recensie "Ik zoek een woord" van Helen Uijlenbroek door Helen Janssen

Net als Helen (en een groot aantal medestudenten) heb ik de dichtbundel ‘Ik zoek een woord’ van Hans en Monique Hagen gelezen. Deze dichtbundel heb ik in de boekenkast staan en ik blijf van deze dichtbundel genieten. Deze dichtbundel heb ik vrij frequent aan mijn beide dochters voorgelezen toen ze klein waren en net als ik genoten ze van de gedichten. Regelmatig pak ik deze dichtbundel om te genieten van een aantal gedichten, waarna ik de bundel weer voor een tijdje terugzet in de boekenkast.

 

Helen beschrijft onder het kopje ‘Mijn mening’ “Bij poëzie is het altijd zo interessant dat de verschillende smaken van mensen naar voren komen. Wat de één prachtig vindt kan voor de ander echt afschuwelijk zijn. Eén van de gedichten waar ik niets mee heb is van Erik van Os:

 

Wens

 

Ik wou dat ik een mooi gedicht was
en jij leerde mij uit je hoofd

en toen je mij voordroeg in de klas
werd ik mooier dan ik was.

 

(Ik zoek een woord, P. 55)

 

Dit soort gedichten zijn wat mij betreft te makkelijk en saai. Alsof iemand dit even snel bedacht heeft en opgekrabbeld heeft op een bierviltje.”

Zelf heb ik mooie herinneringen aan dit gedicht, doordat het door zijn eenvoud gemakkelijk aan te leren is aan jonge kinderen. Mijn kinderen vonden het geweldig om dit gedicht voor te dragen toen ze een jaar of vier waren. Als moeder vind ik het daardoor nog steeds een prachtig gedicht. Dat geeft dus aan dat het bij een gedicht ook belangrijk is welk gevoel het bij jou oproept.

Normaal gesproken lees ik nooit een gedichtenbundel, omdat ik veel gedichten te zwaar vind. Ik houd van gemakkelijk leesbare gedichten, waarbij ik geen moeite hoef te doen om de diepere betekenis te begrijpen. Een gedicht moet mij direct aanspreken, anders haak ik af. Deze dichtbundel spreekt mij zeer aan door de toegankelijkheid van de gedichten.

 

Mijn favoriete gedicht van Monique en Hans Hagen.

 

            Liefste

 

            ik zoek een woord

            een heel nieuw woord

            een woord dat niemand kent

            ik zoek een woord

            dat zeggen wil

            dat jij de liefste bent

 

Dit gedicht las ik al voor aan mijn kinderen toen ze nog geen jaar waren. Het is jarenlang een vast ritueel geweest om dit gedicht op te zeggen vlak voor het slapen gaan. Het roept bij mij gedachten op aan de onbezorgde tijd van mijn eigen kinderen toen ze klein waren.

 

Door de toegankelijkheid van de gedichten in deze bundel is de bundel zeer bruikbaar binnen het vmbo. Momenteel ben ik gestart met een poëzieproject, waarbij de leerlingen hun eigen poëziebundel maken. Ik heb een aantal gedichten uit de bundel gebruikt ter inspiratie voor de leerlingen. Leerlingen mochten aangeven wat ze het mooiste gedicht vonden en uitleggen waarom ze voor dit gedicht kozen. Verder hebben we besproken wat de dichter met het gedicht wilde zeggen. Nu starten ze zelf met het schrijven van een gedicht, redigeren van een gedicht en hun eigen gedicht verbeteren. Uiteindelijk maken ze een illustratie bij hun gedicht en worden al deze gedichten gebundeld in een iBook. Ik hoop door dit project te bereiken dat poëzie toegankelijker wordt voor mijn leerlingen en zij ook leren genieten van gedichten.

 

Zoals Helen al aangaf, bevat deze bundel serieuze gedichten en speelse gedichten met humor en is deze bundel voor brede lagen van de bevolking uitstekend bruikbaar. Daardoor kan ik deze bundel gebruiken in mijn 1^e en 2^e klas vmbo, waarbij mijn doel is dat leerlingen gedichten leren te waarderen.