Graag reageer ik op de
recensie van het boek slavenhaler
door Erik Meurs. Erik schrijft in
zijn recensie dat Ruggenberg de jonge lezer serieus neemt door geen zoet
sprookje te maken. Ik ben het met Erik eens dat de jonge lezer niet of
nauwelijks in bescherming wordt genomen door de schrijver. Maar in vergelijking
met Erik was ik daar niet direct enthousiast over. Tijdens het lezen van het
boek heeft mij de heftigheid van bepaalde scenes keer op keer verbaasd. Vol
ongeloof heb ik heftige, nare, agressieve passages gelezen, waarvan ik niet kon
begrijpen dat ze in een jeugdboek staan. De eerste keer dat ik geschokt was van
de heftigheid van het boek was in de volgende passage: ‘Een uur later was de slavenkaravaan weer onderweg. Yao wilde geen tijd
verliezen. Ze waren niet ver meer van Arder, maar hoe langer hij over de reis
daarheen deed, hoe groter de kans dat onderweg nog meer handelswaar doodging.
Elke dag zag de handelaar zijn winst verder slinken. ‘Opschieten, doorlopen,’
schreeuwde hij, terwijl hij somber naar Jaba’s dode lichaam keek dat bij een
paar struiken op de grond lag. Naast haar lag de baby. Het kind leefde nog,
maar omdat baby’s niets opbrengen had het geen zin om het mee te nemen. Ha!’
(Slavenhaler, p. 128). Deze passage in het boek vind ik erg heftig omdat een
klein kind hier het slachtoffer is en mensen handelswaar genoemd worden. Na het
lezen van deze passage heb ik het boek een aantal dagen op mijn nachtkastje
laten liggen. Dagenlang ben ik van mening geweest dat dit soort gebeurtenissen
en beschrijvingen niet thuishoren in een jeugdboek. Inmiddels is mijn mening
veranderd. Ik ben gaan beseffen dat de thematiek van het boek, de slavenhandel,
een heftige beschrijving van gebeurtenissen vereist. Door deze gebeurtenissen
te rooskleurig af te spiegelen zou de jeugd juist het idee kunnen krijgen dat
het allemaal wel mee viel. Door deze heftige beschrijvingen niet te geven kan
de jonge lezer worden beschermd, maar worden tegelijkertijd de gruwelijkheden en
historische feiten verborgen gehouden. Ik vind dat Ruggenberg met dit jeugdboek
over de slavenhandel een moedige poging doet om de jeugd een waarheidsgetrouw
beeld te geven van een belangrijk deel van onze geschiedenis, waarbij hij
heftige gebeurtenissen niet uit de weg gaat.
Ik zou dit jeugdboek
aanraden aan mijn leerlingen. Ik zou wel duidelijk aangeven dat het een
waarheidsgetrouw boek is over de slavenhandel en dat het daarom heftige
passages bevat. Net als Offra en Erik vind ik het boek geschikt voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Het boek is geschikt om te gebruiken in het onderwijs vanwege de historische feiten waarop het is gebaseerd. De verantwoording en de woordenlijst, achterin het boek, bieden extra mogelijkheden om in een les gebruik van te maken
