Reactie op recensie De jongen in de gestreepte pyjama van John Boyne

Reactie op recensie De jongen in de gestreepte pyjama van John Boyne

Hierbij reageer ik op de recensie van Huub Braun, De jongen in de gestreepte Pyjama, geschreven door John Boyne.

Huub leuk dat je uitgezocht hebt hoe het boek ontvangen is en dat je de relatie legt tussen fictie en werkelijkheid.

Ik heb jaren gelden de film gezien en was hierdoor meteen ontroerd. Ik was al jaren nieuwsgierig naar het boek, dit is een mooie gelegenheid geweest het boek ook echt te lezen. Op de een of andere manier greep het boek mij minder aan dan de film. Ik weet niet of dit te maken heeft met het feit dat ik eerst de film gezien heb en daarna pas het boek gelezen heb.

Recensie hoe angst klinkt, Hans Hagen

Recensie hoe angst klinkt, Hans Hagen

Gegevens:

Titel:                              hoe angst klinkt

Auteur:                          Hans Hagen

Jaar van uitgave:          2012

Plaats van uitgave:       Amterdam

Uitgeverij:                     Querido

Samenvatting:

Op zoek naar jeugdpoëzie kwam ik al googelend de titel 'ik schilder je in woorden' tegen van Hans Hagen. Die zin vond ik zo mooi, dat ik op zoek ging naar deze bundel en op zoek naar dit werk van Hagen vond ik ook de titel 'hoe angst klinkt'. Deze bundel is geschikt voor 12 jaar en ouder. Het leek me interessant om te lezen hoe een dichter angst omzet in gedichten voor scholieren en daarom heb ik deze bundel aangeschaft. 

Het gaat over eenzaamheid, de eerste gevoelens van liefde en seksualiteit en over de dood.

De gedichten zijn licht en speels, zonder echt om de brei heen te draaien. Sommigen zijn ook heel onschuldig en gaan over de natuur, water of een sneeuwvlokje. Het thema wordt dus breed getrokken, wat het ook afwisselend maakt. Hoe klinkt angst bevat gedichten uit voorgaande bundels of uit eerdere publicaties, anderen zijn geïnspireerd op eerdere gedichten. Aangevuld met nieuw werk omvat het 50 gedichten, consequent zonder hoofdletters en leestekens.

Het zijn vrije verzen, soms met rijm, dan weer zonder, geen vaste ritmes of rijmschema's, maar toch ontbreekt het niet aan ritme en speelse klanken. 

Gedichten, ook met weinig rijm.

-Een reactie op de recensie van Ik zoek een woord.

De gedichtenbundel Ik zoek een woord,  krijgt veel positief commentaar op deze blog en de argumenten zijn hierbij meestal van praktische en leerzame aard. Zo zegt Heleen Uilenbroek in haar recensie: “Ik begin zo af en toe de les met een gedicht. Maar ik gebruik ook regelmatig een kort gedicht als begin voor een thema of als ik wil aansluiten bij een actuele gebeurtenis of nieuwe opdracht.”

Ik zoek een woord biedt zeker gedichten die geschikt zijn voor in de lessen en ik denk daar ook gebruik van te gaan maken. Een extra aanzet hiertoe biedt het lesmateriaal dat bij deze bundel is ontwikkeld. Negentien opdrachtjes zijn erbij bedacht, geschikt voor de lagere school en de middelbare school[1].

Bijzonder geschikt vind ik hierbij de link naar een les van Erik van Os. Op een gedreven, vriendelijke en serieuze manier oefent hij lagere schoolleerlingen een gedicht te schrijven. Volgens mij is een dergelijke les ook uitvoerbaar op de middelbare school.[2]

Dan over de papieren bundel. Gedichten die me positief verrasten waren onder andere de gedichten van Jan Arends en van Remco Campert. Ik kende de eerste dichter niet en de tweede niet als dichter. Het gedicht van de eerste dichter staat hieronder.[3] Een gedicht waarbij me opvalt dat er in elke regel wel een g-klank voorkomt, alleen  de voorlaatste versregel gewoon rijm bevat en er drie alliteraties te bespeuren zijn. Geen rijmschema dus. De vraagstelling die voor mij bij het gedicht past is: doen echte woorden pijn?

Ik

schrijf gedichten

als dunne bomen.

Wie

kan zo mager

praten

met de taal

als ik?

Misschien

is mijn vader

gierig geweest

met het zaad.

Ik heb

nooit

een echt woord gehoord

of het deed pijn.

Om pijn

te schrijven

heb je

weinig woorden

nodig.

---

[1] Hagen, H., en Hagen, M. 19 Lesideeën. Geraadpleegd op: 27 april 2016 van: http://hanshagen.nl/ik-zoek-een-woord-lesideeen/

[2] Os, van, E. Gedichtenworkshop. Geraadpleegd op: 27 april 2016 van: https://www.youtube.com/watch?v=en1OOAYRmas

[3] Hagen, H., en Hagen, M. (2015). Ik zoek een woord. (3e druk). Amsterdam, Antwerpen: Querido.

Reactie op recensie Offline van Caja Cazemier

Auteur: Caja Cazemier
Titel: Offline
Uitgavejaar: 2013 (1e druk 2009)
Uitgever: Noordhoff Uitgevers

Vaak heeft gepest worden in de kindertijd verstrekkende gevolgen. Caja Cazemier weet het proces treffend te beschrijven in het boek over Jiska, een meisje van dertien dat zonder enig aanwijsbare reden slachtoffer wordt van pesterijen die haar uiteindelijk de levenslust ontnemen. Het begint al meteen op de eerste schooldag. Tijdens de Duitse les wagen een aantal klasgenoten te lachen om haar uitspraak. Jiska is dan nog strijdbaar en durft tegen de pestkop op te staan. Omdat ze zo "pissig" is veroorzaakt het grote hilariteit wanneer de aanstichtster, Sophie haar heel gevat, "Piska" noemt:

"Maar dit liet ze toch niet op zich zitten! Vlug liep ze door om Sophie in te halen, trok toen aan haar arm om haar tegen te houden en snauwde: "doe effe normaal tegen mij!" Sophies wenkbrauwen gingen vragend omhoog. "Wil je dan liever Bolle genoemd worden?" vroeg ze. "Of Doos?" (p.20)

Hoewel Jiska in eerste instantie helemaal geen zielig persoontje is, neemt haar vechtlust door alle vernederingen snel af en gaat ze aan haarzelf twijfelen. Uiteindelijk verliest ze haar zelfrespect en denkt ze zelfs aan zelfmoord.

In de recensie over het boek Offline van Caja Cazemier schrijft Pia dat het een typisch hier en nuverhaal is omdat het de belevingswereld schetst van de hedendaagse jongere. Ik ben het daar volledig mee eens. Het verhaal is realistisch en de personen zijn levensecht. Voor de lezer, jong of oud, is het niet moeilijk zich voor te stellen welk een effect het pesten heeft op het leven van Jiska, de hoofdpersoon. Het verhaal maakt ook duidelijk hoe belangrijk de sociale media is voor de jongere van vandaag. Het is niet meer weg te denken uit het dagelijks leven en er is geen ontkomen aan. Je hebt weinig keus: of je gaat er in mee of je valt buiten de boot. Je moet wel heel sterk in je schoenen staan zou je op die leeftijd uit de boot willen vallen. Wanneer Jiska niet meer op haar telefoon of hyves pagina durft te kijken vanwege de pesterijen, heeft ze het gevoel afgesloten te zijn van de wereld: ze neemt niet meer deel aan het leven van haar leeftijdsgenoten.

Wat duurden de dagen lang zonder mobiel en msn! Het enige wat je kon doen, was wat hangen en spelletjes doen met Lyanne. Ganzenbord, memory, puzzelen, tot ze er gek van werd. "Laat haar," zei haar moeder tegen haar vader, die zich ergerde aan haar gehang. "Kom mij dan een uurtje helpen in de kas", stelde hij voor. Maar zelfs daar had Jiska geen zin meer in. Ze had nergens zin in. Die drukkende zwaarte maakte haar lam. En ze kon niet ophouden met piekeren. (p.124-125)

Het verhaal onderstreept ook het gevaar van de "bejubelde" sociale media en bevat wellicht ook een boodschap om de jongeren te leren er bewust mee om te gaan. Immers: je kunt het doeltreffend inzetten om het slachtoffer nog een extra trap na te geven. Het pesten is makkelijker via de sociale media. De pestkop kan anoniem blijven waardoor de boodschap voor de gepeste persoon nog bedreigender en beangstigender overkomt. Door sociale media in te zetten als middel om te pesten kun je iemands leven tot een hel maken.

Die middag kwam er een sms'je: er is geen plek meer voor jou. Er kwamen meer sms'jes binnen die middag en avond, verstuurd door verschillende telefoonnummers.
Het is goed dat je apart zit, Piska! Geen dozen in onze klas! We willen niet dat je ons uitzicht bederft. Je verpest de sfeer.(p. 51)

Toch is het verhaal een tikje verouderd wanneer we juist kijken naar sociale media. Sinds 2009, toen het boek voor het eerst uitkwam zijn er 7 jaren verstreken waarin de sociale media een vlucht heeft genomen. De mobiele telefoon is vervangen door de smartphone, hyves en msn door facebook en skype en daarnaast wordt nog tal van andere sociale media gebruikt.

Als punt van kritiek voert Pia in haar recensie aan dat ze de afhandeling van het thema wat magertjes vindt. Persoonlijk denk ik dat Cazemier bewust gekozen heeft voor het uitmeten van het effect van pestgedrag op het leven van het slachtoffer. Ik denk dat zij hierin haar doel bereikt omdat ze door de uitgebreide beschrijvingen van herkenbare situaties en van de gevoelswereld van Jiska de lezer de consequenties van pestgedrag als het ware laat ervaren. Met alles wat erna komt: hoe weer naar school te gaan na gepest te zijn; hoe opnieuw vrienden te maken; hoe opnieuw vertrouwen te krijgen in de wereld om je heen... Met die gegevens kan een vervolgverhaal geschreven worden: Opnieuw Online!

Bronnen:

Coillie, J. (2012). Leesbeesten en boekenfeesten. Leuven: Davidsfonds

Reactie op de recensie van Toen Faas niet thuiskwam, door Jet van Os.

In deze reactie wil ik kort ingaan op de intentie van de schrijfster, op de mimesis in het verhaal en op de stijl van de schrijfster.

Een centrale figuur?

Wat is de centrale figuur in Toen Faas niet thuiskwam?

Volgens Jet van Os draait het verhaal “om Petrus, zijn broertje Faas en hun vader.” En vervolgens geeft ze aan dat je hart als lezer uit gaat naar Petrus, het kind dat je ziet worstelen om de familie bij elkaar te houden.

Recensent Gemma Peters heeft hierbij echter een gerede twijfel. De intentie van de schrijfster, Martha Heesen, is blijkbaar een hele andere. In een interview vertelt Martha Heesen dat het haar in het verhaal vooral gaat om de vader: "Het gaat vooral over de vader. Ik heb erg met hem te doen. Hij is een hulpeloze sukkel sinds het overlijden van zijn vrouw.”[1]

Het interview met Martha Heesen gaat echter als volgt verder:

Recensie over het boek Zeik van auteur Herman Brusselmans. Recensie geschreven door Jet van Os

 Titel: Zeik
Auteur: Herman Brusselmans
Uigeverij: Prometheus, 2014


Deze recensie gaat over het boek Zeik van de Vlaamse auteur Herman Brusselmans. Brusselmans is een veelschrijver die gemiddeld twee boeken per jaar aflevert. En dat doet hij al zo'n dertig jaar lang. Zijn werk kenmerkt zich door zwarte humor, absurde situaties en seks. Ik dacht met deze boekkeuze dicht bij de belevingswereld van mijn mbo2 leerlingen te blijven. Ik geef les aan (jong)volwassenen in een re-integratietraject. Een van hen vertelde me laatst vol trots dat hij weer eens gelezen had, toen ik vroeg welk boek, antwoordde hij dat het om de gebruiksaanwijzing van zijn nieuwe frituurpan ging. Voor deze leerlingen is de stap naar lezen groot, Herman Brusselmans zou een eerste stapje kunnen zijn.

Zeik is een hele andere roman dan het eerdere -vooral biografische- werk van Brusselmans. Het is namelijk een literaire thriller.  Brusselmans zegt zelf dat het boek bedoeld is als een persiflage op een literaire thriller. Vandaar ook de titel. De thriller wordt in de zeik gezet, Zeik is tevens ook de naam van het hoofdpersonage. Ook de collega´s van inspecteur Zeik hebben absurde achternamen; El Bazaz, Compas, Übertrut, en Broekgat.

Vallen van Anne Provoost.

(in 2014, verschenen in de 21^ste druk.)

Provoost, A. Vallen. (1994). Antwerpen, Houtekiet.

Inhoudsbeschrijving.

Lucas Beigne een jongen van ongeveer zeventien jaar, gaat in de zomervakantie samen met zijn moeder twee weken naar het huis van zijn gestorven opa. Een opa die vroeger racistische trekken heeft gekend. Lucas komt langzaam iets over het verleden van zijn opa te weten, en wordt zelf ingepalmd door een kleine club van rechtsradicalen. Een oude racist, genaamd Benoit, is vriendelijk tegen Lucas en krijgt hem zover dat hij een brandbom in het toekomstige asielzoekerscentrum gooit.

De enige persoon die Lukas helpt om te twijfelen aan de rechts-radicale vriendschap, is Caitlin, zijn vriendinnetje van vroeger. Caitlin is joodse en raakt aan het eind van het verhaal betrokken bij een auto-ongeluk. Lukas redt haar uit de brandende auto, waarbij ze haar voet moet verliezen. Haar toekomst als danseres is daarmee verkeken.

Persoonlijke reactie.

Werkt het in op de emoties van de lezer?

Een emotionele uitwerking op de lezer heeft het boek zeker. De vragen die het verhaal al vrij snel oproept zijn: wat heeft Lucas Caitlin aangedaan en waarom? Waarom ziet Lucas niet dat hij zich in de nesten werkt? (Hoe) Komt Lucas hier uit? Welke rol heeft de opa van Lucas in de oorlog gespeeld? Wat was de verhouding van de opa tot de buurvrouw, zuster Beate? Kan Caitlin Lucas zien als iemand die haar leven heeft gered? En waarom doet Lucas´ moeder niets? De vragen, behalve de laatste twee, worden voor het eind van het boek beantwoord. Boeiend is het verhaal hierom van het begin tot het eind.

Is het een realistisch verhaal?

Het is toch wel een realistisch verhaal. Er worden asielzoekerscentra in brand gestoken,