Charita van den Berg, Recensie Chatgevaar, Pieter Feller

Recensie Chatgevaar van Pieter Feller

Jaar van uitgave: 2003
Plaats van uitgave: Houten
Uitgeverij: van Holkema & Warendorf, Unieboek BV

In het hedendaagse tijdperk waarin iedereen toegang heeft tot internet en hier ook dagelijks gebruik van wordt gemaakt is het steeds normaler geworden om mensen via internet te leren kennen. Regelmatig worden er afspraakjes gemaakt om elkaar in het echt te ontmoeten. Maar wat als de persoon met wie je dacht contact te hebben in werkelijkheid heel iemand is? Hoe kun je je hiertegen beschermen?

Snel probeert ze op te krabbelen. Haar ogen zijn niet aan het donker gewend en ze ziet helemaal niets. Degene achter de deur is blijkbaar wel aan het donker gewend, want voordat ze beseft wat er gebeurt, klikt hij (ze vermoedt dat het een man is) een paar handboeien om haar polsen...


Samenvatting:

Madelon leert via de chatbox van TMF een jongen kennen: Arthur. Ze chatten regelmatig en na een tijdje besluiten ze met elkaar af te spreken. Ze spreken af in een openbare gelegenheid: een kroegje. Als Madelon bij het kroegje aankomt krijgt ze een naar gevoel. Het kroegje ligt in een donker steegje en het ziet er verlaten uit. In de steeg zelf ziet ze wel mensen en dus besluit ze toch naar binnen te gaan. Eenmaal binnen ziet ze niks: het is donker. Ze krijgt gelijk, door iemand die ze niet kan zien, handboeien om en tape over haar ogen en oren. Dan begint hij haar uit te kleden. Als ze moet overgeven stopt hij. Eenmaal buiten loopt ze tegen een mevrouw aan die haar naar het politiebureau brengt. Madelon is vanaf nu haar onschuldigheid kwijt en wordt angstig voor alle mannen om haar heen. Op haar zoektocht naar de dader wordt ze onzeker, angstig en verliest ze af en toe de realiteit uit het oog. Haar beste vriendin Latisha wil haar graag helpen maar Latisha is vrij agressief en slaat er gemakkelijk op los. Hierdoor wordt het ex-vriendje van Madelon in elkaar geslagen als Madelon een keer van hem schrikt omdat hij haar stalkt en ook de buurman wordt door Latisha het ziekenhuis in geslagen als Madelon hem verdenkt van de aanranding. Tijdens de zoektocht naar de aanrander ontwikkeld ze een vriendschap met haar gehandicapte buurvrouw en wordt de band met haar ouders beter, nadat het eerst slechter is gegaan. Ze is erg in de war van het gebeurde en moet zichzelf terugvinden. 

Mening: 

Het boek begon heel spannend. Vrijwel direct vond de aanranding plaats. Na deze gebeurtenis werd het boek hier en daar een beetje saai totdat Madelon actief op zoek gaat naar de dader. Dit is ongeveer halverwege het boek. Latisha wil Madelon helpen maar doet dit op een agressieve manier. Deze wijze vond ik af en toe wat vergezocht als we het hebben over meiden van zestien jaar: "met alle kracht die ze in haar armen heeft, zwaait ze het paaltje naar voren. Willem-Jan voelt de luchtverplaatsing, maar voordat hij zijn hoofd kan omdraaien, raakt het paaltje zijn achterhoofd. Het harde hout dringt door zijn haar en zijn vel en raakt het schedelbot. Met een klapt slaat hij voorover. Zijn kin slaat op het toetsenbord van de laptop. Zwaar als een zak zand schuift hij een stukje vooruit. Dan valt hij, slap, alsof er geen botten meer in hem zitten, op de vloer tussen een stoel en tafel. Hij beweegt niet. De meisjes staren naar de roerloze man. Tussen de haartjes op zijn achterhoofd, waar het paaltje hem getroffen heeft, welt donkerrood bloed op. Madelon verstijft. Latisha loopt naar voren en haalt nog een keer uit. Deze keer treft ze het rechteronderbeen van Willem-Jan. Het kraakt boven de muziek uit" (Chatgevaar, p. 159).

Ik vond het begin vooral erg realistisch: een meisje dat via een chatbox een jongen leert kennen en hiermee afspreekt. Helaas loopt het uit op een teleurstelling en zelfs een aanranding. Ook had ik veel medelijden met Madelon aangezien ze van haar ouders niet de steun en liefde krijgt die ze graag zou willen.  
Het boek is wel wat verouderd, dat is jammer voor de hedendaagse jeugd. Zo leert Madelon Arthur bijvoorbeeld kennen via de TMF chatbox en is ze regelmatig te vinden op cu2.nl. Beide sites zijn niet meer actief en jongeren van nu kennen deze sites niet. Mij sprak het persoonlijk wel aan aangezien ik vroeger regelmatig heb gechat op de TMF chatbox en ook een profiel had op cu2.nl.

Het boek eindigde weer met een spannende gebeurtenis, namelijk dat Madelon in de auto van haar aanrander zit en erachter komt wie hij is. Tijdens het hele boek kun je als lezer niet raden wie de dader is aangezien dit een figuur is die niet in het boek voorkomt. De ontknoping zit hem dan ook niet zozeer in wie haar aanrander is dan wel in hoe ze van hem afkomt en of hij gestraft zal worden voor wat hij gedaan heeft.

Als ik dit boek in de klas zou behandelen zou ik ervoor kiezen dit boek te laten lezen door een tweede klas. Ik denk dat het zeer geschikt zou zijn voor het vmbo of havo. Ik verwacht dat het boek voor een vwo scholier hier en daar wat al te simpel is. Zoals ik hierboven al beschreef zitten er een paar stukken in waarbij de handelingen iets minder geloofwaardig zijn voor meiden in de leeftijd van zestien jaar. Ik denk dat het een wijze levensles kan zijn voor het vmbo en de havo. Ik zou er voor kiezen mijn leerlingen een opdracht te laten uitvoeren waarbij ze de gebeurtenissen op hun eigen leven en karakter moeten betrekken: wat zou jij doen in de situatie van Madelon? Denk jij dat jij in zo'n zelfde situatie terecht zou kunnen komen? En waarom wel/niet?   

Geschiktheid voor lezer:

De weg van aanranding naar ontknoping zorgt er eigenlijk voor dat dit boek een leerzaam boek is voor de jeugd. Madelon ontwikkeld namelijk een mooie vriendschap met haar gehandicapte buurvrouw zodra ze verteld heeft wat haar is overkomen. Ook de band met haar moeder wordt langzamerhand beter in het boek als haar moeder begrijpt dat Madelon de waarheid spreekt en steun nodig heeft van haar ouders. Madelon wil na de aanranding eigenlijk het liefst dat niemand er ooit iets vanaf zal weten maar besluit gaandeweg toch dat ze beter open en eerlijk tegen haar omgeving kan zijn en hierdoor ontvangt ze vriendschap, liefde en steun en krijgt ze niet de kans om te zwelgen in zelfmedelijden. Ik denk dat dit een mooie boodschap is voor jongeren. Ook leert het boek dat iedereen zoiets kan overkomen zelfs als je voorzichtig bent. 
Het boek is een adolescentenroman en qua leeftijd is dit boek ook zeer geschikt voor adolescenten. "Zij hebben een aardige rijpheid ontwikkeld op het gebied van problemen met verreikende morele implicaties als incest of zelfdoding, of over abstract thema's als schuld of geloofstwijfel. Deze boeken confronteren lezers met de grenzen van het menselijke bestaan" (Coillie, p. 75). Dit inzicht is overduidelijk toepasbaar op het boek 'Chatgevaar'. Zelf heb ik een deel van het boek voorgelezen in mijn eerste klas en deze zaten duidelijk een beetje op het randje van geschiktheid voor dit boek. De spannende eerste gebeurtenis vonden ze zeer aangrijpend maar daarna verloor ik de aandacht van de klas waardoor ik samen met de klas besloot om het boek niet in zijn geheel voor te lezen.

Bronnen: 

- Feller, P. (2003). Chatgevaar. Houten: van Holkema & Warendorf, Unieboek BV
- Coillie, J. van (2007). Leesbeesten en boekenfeesten. Leuven: Davidsfonds Uitgeverij