dinsdag 10 mei 2016

Recensie: Er zwom een garnaal door het kattegat

Boekgegevens dichtbundel

Titel:              Er zwom een garnaal door het kattegat
Auteur:             Daan Zonderland, samengesteld door Dick Welsink
Jaar van uitgave:   2007
Plaats van uitgave: Amsterdam, Uitgeverij Bert Bakker




Samenvatting:

Dit boek bevat het verzameld werk van Daan Zonderland, een van de meest gebloemleesde dichters van Nederland. Veel mensen kennen zijn gedichten, bewust of onbewust. Zo is veel van zijn dichtwerk te vinden op internet, of opgenomen in poëziekalenders of bloemlezingen.

Daan Zonderland leefde van 1909-1977. Hij was docent Engels en correspondent van het dagblad De Tijd in Londen. Hij schreef diverse kinderboeken maar ook vele kolderrijmen en gedichten. Dit boek is dus een verzameling daarvan, samengebracht door letterkundige Dick Welsink.

Eigen mening:
Het leuke aan deze bundel is dat de gedichten best al gedateerd zijn. Toch lijkt dit helemaal niet zo te zijn. Veel gedichten zijn nog erg herkenbaar en gaan over dagelijkse of eenvoudige dingen, zoals bijvoorbeeld:

't Kangoeroetje
Droeg een hoedje
en een hemd met
Een koord eraan.
Als hij een vriend zag,
Nam hij zijn hoed af,
Maar zijn hemdje
Hield hij aan.

In zijn gedichten spelen uiteenlopende figuren de hoofdrol, waaronder vele dieren, maar ook kinderen, volwassenen. Juist deze verscheidenheid maakt het leuk om deze gedichtenbundel te lezen.

Doelgroep:

'Gedichten voor kinderen en andere volwassenen', wordt vooraan in het boek aangegeven. Dat klopt naar mijn mening ook wel. De gedichten zijn over het algemeen laagdrempelig en goed te begrijpen voor jongeren en ook erg leuk voor volwassenen. Hoewel er ook wel verschil in leesniveau is te zien. Zo worden de gedichten bij het hoofdstukje, 'De kok van marienbad'  voorafgegaan door Franse zinnen, die niet elke adolescent zal begrijpen. Om er maar een paar te noemen: 'quand je la vois, je passe mon tourment', 'amants, vous qui cherchez à plaire'. (Er zwom een garnaal door het kattegat, p. 95 en 97)

Andere gedichten zijn weer heel laagdrempelig zoals deze:

Een lama vroeg aan de nachtegaal:
'Wil jij een liedje zingen?
Dan zal ik voor je dochtertje
Een wollen nachthemd spinnen'.

'Wat denk je wel?' zei de nachtegaal.
'Ik zing geen lied voor lama's.
En wie trekt er nu nog een nachthemd aan?
Wij dragen alleen pyjama's.
(Er zwom een garnaal door het kattegat, p.30)

1 opmerking:


  1. Reactie op de recensie van Mariska Craenmehr over de dichtbundel “Er zwom een garnaal door het kattegat.”

    Beste Mariska,

    Dank je wel voor het plaatsen van deze recensie. Zoals je weet vind ik poëzie niet altijd interessant. Ik denk dat ik er te nuchter voor ben. Ik snap niet wat dichters bedoelen met poëzie en als ik het niet begrijp haak ik al snel af. Dit is met meerdere vormen van kunst. Ik vind een schilderij pas mooi als ik zie wat er bedoelt wordt. Mijn moeder is kunstenares en maakt veel beelden van keramiek. Ook hier ben ik kritisch op. Als ik niet weet wat het is vind ik het raar, doelloos en niet interessant.
    Toen ik de titel las van jouw recensie begon er iets te dagen. Ik heb vaker gedichten van Daan Zonderland gelezen en deze spraken mij best wel aan. Ik vind de gedichten krachtig doordat ze kort en pakkend zijn. Het zijn gekke gedichten maar tegelijkertijd kan ik er wel een beeld bij vormen. Iets wat voor mij en ik denk ook voor kinderen belangrijk is.

    Het gedicht van de kangoeroe ken ik uit mijn studietijd toen ik stage liep op een basisschool. Nooit geweten dat dit gedicht van Daan Zonderland was. Ik heb dit gedicht de kinderen tijdens dierendag aangeleerd. Daarna mochten ze een kangoeroe knutselen.
    Misschien toch een tikkeltje gênant dat ik als leerkracht Nederlands dezelfde gedichten leuk vind als leerlingen uit groep 1/2.
    Mijn favoriete gedicht uit het boek is het volgende:

    Er zwom een garnaal door het Kattegat.
    Hij was op weg naar Zweden.
    Daar was door een droef ongeval
    Zijn tante overleden.

    Zij was een echte barones
    In de garnaalse adel.
    Zij was gevallen van haar paard
    (Een zeepaard zonder zadel).

    Daarom was haar bedroefde neef
    Op weg naar 't verre Zweden.
    Ach, niemand weet hoeveel er door
    garnalen wordt geleden.

    Daan Zonderland (1909-1977)

    Ik vind het knap hoe een zwaar onderwerp, de dood, zo luchtig wordt beschreven. Tegelijkertijd lees ik een stukje over dierenwelzijn in de tekst. ‘Niemand weet hoeveel er door garnalen wordt geleden’. Dit klopt, een garnaal is een vergeten dier en niemand weet hoeveel er door ze wordt geleden als wij ze opeten. Ook dit vind ik een krachtig onderwerp wat je kan uitbreiden in bijvoorbeeld je les.

    Je beschrijft dat deze gedichten bestemd zijn voor kinderen en volwassenen. Ik ben het deels met je eens. Ik vind deze gedichten zeer geschikt voor kinderen en jong volwassenen. Ik zou deze gedichten ook aan mijn VMBO leerlingen geven. Volwassenen vind ik lastiger. Mensen zoals ik, die weinig van poëzie houden is dit zeker een uitkomt. Maar mensen die zeker van poëzie houden en dit regelmatig lezen is dit denk ik te simpel en makkelijk. Maar dat is een aannamen.

    Ik vind het leuk dat ik deze gedichten weer terug heb gevonden.

    Esther van Beers

    BeantwoordenVerwijderen