Notes from the Midnight Driver. Gemma Peters

Notes from the Midnight Driver                           Een taakstraf waar muziek inzit


Auteur: Jordan Sonnenblick
Jaar van uitgave: 2009 (vertaald uit het Engels)
Plaats van uitgave: Rotterdam
Uitgeverij: Lemniscaat


Korte samenvatting
Alex is een Amerikaanse jongen van 16 jaar. Door de scheiding van zijn ouders voelt hij zich geroepen zijn vader eens flink de les te lezen en hem te vertellen hoe hij werkelijk over hem denkt en wat hij veroorzaakt in hun gezin. Hiervoor moet hij zich eerst moed indrinken en stomdronken kruipt hij achter het stuur van zijn moeders auto. Dit loopt natuurlijk helemaal mis en hij zal het huis van zijn vader nooit bereiken. Hij belandt met de auto in de tuin van de buren en onthoofdt tijdens de rit een tuinkabouter. Hij wordt veroordeeld tot een taakstraf van honderd uur en moet deze vervullen in een verzorgingstehuis waar hij de aangewezen persoon is om de oude norse Jiddische Solomon Lewis gezelschap houden. De oude Solomon blijkt een ruwe bolster met een hele mooie blanke pit, die bovendien, dezelfde passie als Alex heeft: bluesmuziek en gitaarspelen. Langzaam bloeit er een bijzondere vriendschap tussen de twee. Een vriendschap die Alex zich zijn hele leven zal blijven herinneren.

Mening
Een aantal jaren geleden heb ik het boek zelf gekocht om mijn zoon achter het computerscherm weg te sleuren. Hij was ongeveer veertien en vond (en vind) het nog steeds een fantastisch komisch boek. Het boek is geschreven voor 14 jaar en ouder. De opbouw van het verhaal is helder en overzichtelijk. Het begint met het sterfbed van Sol. Alex waakt bij de stervende Sol. We weten echter nog niets van hun innige vriendschap:

ik weet dat de bliepjes nu spoedig één lange piep zullen worden en dat de pieken zullen afvlakken tot een rechte lijn. Dan zit mijn werk hier erop. Dan ben ik vrij. (Notes from de Midnightrider, p. 7)

Zo eindigt het eerste hoofdstuk dat Mei heet. Het volgende hoofdstuk gaat terug naar september daarvóór en vanaf daar ontrolt zich het verhaal. Een aantal hoofdstukken wordt afgesloten met een brief naar rechter Trent. Zij heeft Alex veroordeeld tot deze taakstraf. Bij de taakstraf hoort een regelmatige verslaggeving over zijn belevenissen en ontwikkelingen in het verzorgingstehuis. Daarom is hij verplicht regelmatig brieven over zijn bevindingen naar de rechter te sturen. Een aantal hoofdstukken wordt zodoende afgesloten met een brief van Alex aan de rechter waarin hij verslag doet over zijn ervaringen in het verzorgingstehuis. Een grappig maar niet onbelangrijk detail hierbij is het gegeven dat deze rechter de gebrouilleerde dochter van de oude zuurpruim Sol blijkt te zijn. De lezer noch Alex zijn hiervan op de hoogte. Zo wordt Alex de verbindende factor en uiteindelijk de oorzaak dat het weer bijgelegd wordt tussen vader en dochter. Dit maakt het tot een mooi samenhangend verhaal met een verrassende wending.
Zou ik een sleutelwoord aan dit boek moeten geven dan zou ik zeggen: humor. Het boek is doordrongen van humor. Humor is belangrijk voor jong en oud. Maar misschien voor jongvolwassen essentieel om de dagelijkse realiteit onder controle te krijgen. Humor laat toe de spanningen te ontladen, grenzen af te tasten, taboes te doorbreken en problemen te verlichten.(Van Coillie, p.113). Wanneer je het probleem van Alex grondig bekijkt is het natuurlijk op zijn zachts gezegd triest dat je vader er vandoor gaat met een docente van jouw school. Het feit dat hij zijn vader de les wil gaan lezen met een dronken kop en vervolgens met de auto van zijn moeder een kabouter aan diggelen rijdt maakt het  natuurlijk hilarisch. Volgens Coillie (p.129-130) zijn er twee vormen van humor: situatiehumor en taalhumor. Situatiehumor heeft betrekking op gekke toestanden, valpartijen, tegenslagen en excentrieke figuren. Taalhumor gaat over taalgebruik tussen de personages, woordspelletjes, rijmen, uitspraken, gekke nieuwe woorden en versprekingen. In "Notes from the Midnight Driver" is de ene vorm van humor is niet van de andere te onderscheiden en zijn ze aan elkaar veroordeeld. Mocht de "standaard" bejaarde bestaan dan voldoet de hoofdpersoon Sol daar in ieder geval niet aan. Want als we het over excentrieke figuren hebben dan is de oude man niet de eerste de beste: een oude hulpbehoevende cynische man die niets liever doet dan anderen in het harnas jagen met oude Jiddische uitspraken. Er lijkt voor hem geen leukere bezigheid dan andere bejaarde huisgenoten voor de gek te houden, ze spiegels voor te houden en ze vervolgens met het woord "Gotcha" de oren te wassen. Wanneer blijkt dat diezelfde 'sjlemiel' ook nog een zaal met bejaarden uit hun dak kan laten gaan door zijn gitaar te laten janken als een oude weerwolf dan slaat dat alle verwachtingen. Dit zijn contrasten die het boek aantrekkelijk maken.
Ik persoonlijk had nog wel wat moeite met het cynisme van de oude Sol die de goedbedoelde acties van Alex niet altijd op de juiste manier waardeert. Meerdere keren brandt hij de welwillende Alex tot aan de grond toe af maar volgens mijn zoon was dat "juist leuk". Jongvolwassenen zijn vaak hard en voor hen geldt het principe hoe cynischer hoe beter. In dat geval kan dit boek een aanrader zijn!



Bronnen:

- Collie, van J. (2007). Leesbeesten en boekenfeesten. Leuven: Davidsfonds Uitgeverij NV