woensdag 9 maart 2016

Reactie op de recensie Romeo en Julia door Helen Uijlenbroek

Hierbij reageer ik op de recensie van Helen over het boek Romeo en Julia, een 'Makkelijk Lezen' bewerking door Marian Hoefnagels.

Helen geeft aan graag een 'Makkelijk Lezen' boek te lezen om te kijken of het een meerwaarde heeft voor haar leerlingen. Ook ik was nieuwsgierig naar de verschillen tussen normale jeugdliteratuur en jeugdboeken met dit keurmerk. Om die verschillen goed te kunnen ervaren trok deze bekende titel mijn aandacht tussen de recensies. Zo'n klassieker als Romeo en Julia kan goed weergeven wat het effect van eenvoudig Nederlands op een verhaal heeft. 

Om meer aansluiting te zoeken bij de moeilijk lezende jeugd van tegenwoordig had de auteur ervoor kunnen kiezen het verhaal naar de moderne tijd te halen. Daarmee maak je er een modern liefdesverhaal van, wat goed aansluit bij hun belevingswereld, maar zo verlies je wellicht de charme van het misschien wel meest bekende liefdesverhaal aller tijden: het sprookjesachtige Romeo en Julia, afspelend in de lappendeken van Italiaanse stadsstaatjes van de zestiende eeuw. Ik ben persoonlijk blij dat Marian Hoefnagels ervoor gekozen heeft het nog in de zestiende eeuw af te laten spelen en dát wereldje te versimpelen.
Helen vraagt zich af of leerlingen zich in kunnen leven in de historische personages Romeo en Julia. Ik denk dat de auteur genoeg doet om die inleving in een andere moraal te bevorderen. Vooraf legt ze kort uit wat grote verschillen zijn tussen de zestiende eeuwse moraal op seksueel en relationeel gebied onder de gegoede burgerij en de hedendaagse westerse moraal. Ook zit er een woordenlijst achterin waardoor overgebleven sfeerbepalende en 'deftige, ouderwetse' woorden duidelijk worden voor de doelgroep. Helen geeft al aan dat de originele poëtische taal eruit gefilterd is. Dat klopt grotendeels ook, maar ik ben van mening dat er op een begrijpbaar niveau een historische sprookjeswereld wordt neergezet. Daardoor wordt het volgens mij begrijpelijk voor de doelgroep dat jongens en meisjes uit betreffende bevolkingsklasse toen anders handelden dan we tegenwoordig zouden doen. Het feit dat ze geen seksuele voorlichting krijgen wordt ook duidelijk gemaakt door de verteller:

'Pas als de jongens gaan trouwen krijgen ze voorlichting. Een klein beetje maar.' 'En ze kunnen er ook niet achter komen. Want een dvd huren, dat ging niet in die tijd. En blaadjes met blote plaatjes waren er ook niet!' (p. 22)

Ik vind het overigens storend dat Hoefnagels dit soort zinnen typt. Bij 'en' en 'want' begint normaal gesproken geen nieuwe zin. Het is al moeilijk zat leerlingen die gebrekkig lezen het gebruik van hoofdletters en leestekens goed aan te leren en dan vind ik het verwarrend als het in een boekje voor deze doelgroep zo aangeleerd wordt!

Het geflirt van Romeo gaat vooral om de mooie woorden die Julia zich later nog herinnert: 

'Ik wou dat ik uw halsketting was (...).' 'Ik moet de hele tijd naar uw lippen kijken'. Ik zou mijn leven geven om ze te mogen kussen'. (p. 45) 
'Ik ga liever dood dan te leven zonder uw liefde' (p. 47) 

Deze teksten komen voor de huidige moraal waarschijnlijk over als walgelijk geslijm, maar het benadrukt wel het romantische, historische gehalte van de klassieker.

Ik ben het met Helen eens dat het doel voor moeilijk lezende kinderen te schrijven, geslaagd is. Het feit dat Hoefnagels zo'n klassiek werk als Romeo en Julia heeft gekozen zie ik ook als een meerwaarde. Daardoor kunnen kinderen die moeilijker lezen toch het idee krijgen met de wereldliteratuur mee te kunnen praten.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten